Nhạc giao hưởng là gì? Những bản nhạc giao hưởng bất hủ

Cùng với Jazz, opera thì nhạc giao hưởng cũng là một trong những dòng nhạc cổ điển được nhiều quan tâm. Chúng đòi hỏi người nghe phải là người có “gu” thưởng thức âm nhạc cao cấp, tận hưởng được nét đẹp của âm nhạc. Vậy nhạc giao hưởng là gì? Đặc điểm của dòng nhạc giao hưởng là gì? Hãy cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu ngay dưới đây nhé. 

Xem thêm các dòng nhạc khác:>>>

• Nhạc R&B là gì? Các bản nhạc RnB huyền thoại được yêu thích nhất
• Nhạc đồng quê là gì? Những bản nhạc đồng quê hay nhất
• Nhạc Acoustic là gì? Sức khỏe sẽ giảm nếu nghe nhạc Acoustic?

Khái niệm nhạc giao hưởng là gì?

Trước khi tìm hiểu về đặc điểm của dòng nhạc giao hưởng này, chúng ta hãy tìm hiểu xem nhạc giao hưởng là gì qua định nghĩa dưới đây:

Nhạc giao hưởng là gì?

Nhạc giao hưởng – Symphonic music – là thể loại nhạc mang ý nghĩa hoà hợp âm hưởng. Nhạc giao hưởng là sự kết hợp của đa dạng các loại nhạc cụ nhưng mỗi loại nhạc cụ sẽ mang một âm sắc khác biệt.

Tiếng anh nhạc giao hưởng là gì?

Nhạc giao hưởng tiếng Anh là Symphony – nguồn gốc của từ này là từ tiếng Hy Lạp cổ συμφωνία (symphonia) dịch ra có nghĩa là sự hòa âm của âm thanh.

Dàn nhạc giao hưởng là gì?

Dàn nhạc giao hưởng là một tổng thể và biên chế các nhạc cụ phương Tây được sử dụng theo những nguyên tắc nhất định nhằm phục vụ cho việc diễn tấu những bản nhạc giao hưởng. Dàn nhạc giao hưởng gồm bốn bộ nhạc khí dây, gỗ, đồng, gõ và thêm một số nhạc cụ bổ sung, dàn nhạc giao hưởng là dàn nhạc cỡ lớn, biên chế trên 50 nhạc đồng, đồng thời có thể lên tới 100 nhạc công.

Nguồn gốc của nhạc giao hưởng là gì?

Nhạc giao hưởng bắt nguồn từ châu Âu vào cuối thời kỳ Baroque (khoảng giữa thế kỷ 17 và đầu thế kỷ 18) và phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ 18 và 19. Nó xuất phát từ các tác phẩm cho dàn nhạc nhỏ trong giai đoạn trước đó như sonata, concerto, suite, và symphony ban đầu chỉ là một bản sửa đổi của các thể loại âm nhạc đó.

Tuy nhiên, trong thế kỷ 18, nhà soạn nhạc người Áo Franz Joseph Haydn đã đưa ra định nghĩa mới về symphony. Haydn đã phát triển symphony thành một thể loại âm nhạc độc lập, với bốn phần (hay đôi khi nhiều hơn), bao gồm Allegro (nhanh), Adagio (chậm), Minuet (vui nhộn), và Finale (hoàn thành).

Nhạc giao hưởng sau đó đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa phương Tây và được phổ biến khắp nơi trên thế giới. Các tác phẩm nổi tiếng của những nhà soạn nhạc như Beethoven, Mozart, Brahms và Tchaikovsky vẫn được biểu diễn và yêu thích đến ngày nay.

Lịch sử phát triển của dòng nhạc giao hưởng là gì?

Nhạc giao hưởng được phát triển qua nhiều thời kỳ: Baroque, Cổ điển, Lãng mạn và Hiện đại.

Thời kỳ Baroque

Tại thời kỳ Baroque (từ khoảng 1600 đến khoảng 1750), nhạc giao hưởng phát triển mạnh mẽ ở châu Âu. Ban đầu, các tác phẩm được viết cho dàn nhạc nhỏ gồm các nhạc cụ dây như đàn violin, đàn violin, đàn cello và đàn bass. Sau đó, các nhạc cụ gỗ như oboe, clarinet và fagot được thêm vào dàn nhạc, cùng với các nhạc cụ đồng như kèn trumpet, kèn tuýp và kèn corno. Dàn nhạc Baroque thường bao gồm khoảng 10 đến 30 nhạc công, tùy thuộc vào tác phẩm.

Âm nhạc giao hưởng Baroque thường có cấu trúc phức tạp, với các phần tách rời nhau như đoạn nhạc mở đầu (overture), các đoạn nhạc ngắn (aria) và đoạn nhạc có lời (recitative). Thường thì tác phẩm sẽ bắt đầu bằng một đoạn nhạc nhanh và sôi động, sau đó là các đoạn nhạc chậm và tĩnh lặng. Âm nhạc Baroque cũng có sự đa dạng trong kỹ thuật chơi nhạc và phong cách biểu diễn.

Thời kỳ Galant và cổ điển

Thời kỳ Galant là giai đoạn tiền cổ điển của nhạc giao hưởng, từ khoảng giữa thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX. Âm nhạc giao hưởng ở thời kỳ này có đặc điểm đơn giản, dễ nghe, nhẹ nhàng và tươi sáng hơn so với nhạc Baroque. Dàn nhạc được sử dụng thường bao gồm đàn dây, đàn gõ và đàn gỗ, và số lượng nhạc công thường ít hơn so với thời kỳ Baroque.

Thời kỳ Cổ điển là giai đoạn phát triển mạnh mẽ của nhạc giao hưởng, từ khoảng giữa thế kỷ XVIII đến khoảng giữa thế kỷ XIX. Ảnh hưởng của các nhà soạn nhạc như Haydn, Mozart và Beethoven đã định hình nên nhiều đặc điểm của âm nhạc giao hưởng hiện đại. Các tác phẩm giao hưởng của thời kỳ Cổ điển thường được viết theo một cấu trúc cụ thể với ba hoặc bốn phần, bao gồm phần đoạn nhạc mở đầu, phần đoạn nhạc chậm, phần đoạn nhạc nhanh và phần đoạn nhạc kết thúc. Các tác phẩm giao hưởng của thời kỳ này thường có tính cân bằng và chủ đề tinh tế, đặc biệt là trong các tác phẩm của Mozart và Haydn.

Thời kỳ lãng mạn

Nhạc giao hưởng Thời kỳ Lãng mạn là giai đoạn phát triển của âm nhạc giao hưởng từ khoảng giữa thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX. Thời kỳ này được đặc trưng bởi sự tập trung vào cảm xúc và sự thể hiện tình cảm trong âm nhạc, thay vì chỉ đơn giản là một bản nhạc trừu tượng như thời kỳ cổ điển trước đó. 

Các tác phẩm giao hưởng của thời kỳ này thường có kích thước lớn hơn và phức tạp hơn, với sự bổ sung của các nhạc cụ như ống sáo, ống kèn, kèn trombone và nhạc cụ đàn gõ. Các tác phẩm giao hưởng của thời kỳ Lãng mạn thường có một câu chuyện hoặc một ý tưởng chủ đạo được thể hiện thông qua âm nhạc, và các phần của tác phẩm thường được liên kết với nhau bằng các chủ đề chung.

Những nhà soạn nhạc tiêu biểu của thời kỳ Lãng mạn bao gồm Ludwig van Beethoven, Franz Schubert, Hector Berlioz, Felix Mendelssohn, Robert Schumann, Johannes Brahms và Pyotr Ilyich Tchaikovsky. Các tác phẩm giao hưởng nổi tiếng trong thời kỳ này bao gồm “Quinta (Beethoven)”, “Bolero (Ravel)”, “Tristesse (Chopin)” và “Nhạc giao hưởng số 5 của Tchaikovsky”.

Nhạc giao hưởng từ hậu lãng mạn sang hiện đại

Sau thời kỳ Lãng mạn, âm nhạc giao hưởng đã tiến đến một giai đoạn mới, bao gồm từ thế kỷ XX đến hiện nay. Thời kỳ này được biết đến với tên gọi là hiện đại hoặc đương đại, với sự xuất hiện của các phong cách âm nhạc mới, khác biệt hoàn toàn so với những gì đã được biết đến trước đó.

Các tác phẩm giao hưởng của thời kỳ này thường có phong cách đa dạng, tương đương với sự phát triển và đa dạng hóa các nền văn hóa trên toàn thế giới. Âm nhạc giao hưởng hiện đại thường mang tính cách mạng, sáng tạo và đột phá về mặt kỹ thuật, sử dụng các kỹ thuật âm thanh mới, như điện tử, để tạo ra âm thanh mới.

Các nhà soạn nhạc tiêu biểu của thời kỳ hiện đại bao gồm Igor Stravinsky, Arnold Schoenberg, Alban Berg, Anton Webern, Olivier Messiaen, Philip Glass và John Adams. Các tác phẩm giao hưởng nổi tiếng trong thời kỳ này bao gồm “Nhạc giao hưởng số 9 của Beethoven”, “Nhạc giao hưởng số 5 của Shostakovich”, “Nhạc giao hưởng tuyệt vọng số 13 của Shostakovich”, “Nhạc giao hưởng số 4 của Tchaikovsky” và “The Rite of Spring của Stravinsky”.

Đặc điểm của nhạc giao hưởng là gì?

Nhạc giao hưởng là một thể loại âm nhạc được sáng tác cho một dàn nhạc giao hưởng, bao gồm các nhạc cụ như piano, kèn, cây đàn dây, trống, v.v. Chúng mang các đặc điểm: 

Biểu diễn nhạc giao hướng

• Đa dạng và phức tạp: Nhạc giao hưởng thường có độ dài từ 20 đến 90 phút, được chia thành các phần khác nhau. Những phần này có thể có sự khác biệt về tông màu, độ năng động và cảm xúc.
• Sự thăng hoa: Nhạc giao hưởng thường được xây dựng dựa trên sự phát triển và phát triển của một chủ đề âm nhạc, từ sự khởi đầu đơn giản đến sự phát triển phức tạp hơn. Điều này tạo ra một sự thăng hoa đầy cảm xúc trong tác phẩm.
• Các phần nhạc khác nhau: Nhạc giao hưởng thường được chia thành các phần nhạc khác nhau như Allegro, Adagio, Scherzo, Finale, v.v. Mỗi phần nhạc có một tông màu và độ năng động khác nhau.
• Sự phối hợp hoàn hảo của các nhạc cụ: Nhạc giao hưởng yêu cầu sự phối hợp hoàn hảo giữa các nhạc cụ để tạo ra một âm thanh tổng thể mạnh mẽ và cân bằng.
• Sự truyền cảm hứng và tinh thần: Nhạc giao hưởng có thể tạo ra sự truyền cảm hứng và tinh thần cho người nghe, thường được coi là một trải nghiệm âm nhạc tuyệt vời.

Nhạc trưởng – Người giữ vai trò quan trọng nhất trong dàn nhạc giao hưởng 

Trong các dạng nhạc, nhạc giao hưởng có thể coi là dạng nhạc phức tạp và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều nhạc cụ khác nhau cùng một lúc. Do đó, vai trò của nhạc trưởng trong nhạc giao hưởng là rất quan trọng.

Nhạc trưởng không chỉ đứng đầu trong ban nhạc, mà còn có trách nhiệm chỉ đạo các nhạc công và đưa ra tín hiệu cho họ biết khi nào nên chơi, dừng lại hoặc thay đổi phong cách. Nhạc trưởng cũng có trách nhiệm lựa chọn bài hát, sắp xếp thứ tự các bài hát và quản lý quá trình luyện tập và biểu diễn.

Tay phải của nhạc trưởng thường nắm giữa chiếc đũa chỉ huy (baton), tùy thuộc vào số chỉ nhịp của bản nhạc mà nhạc trưởng sẽ thể hiện các hình nhịp khác nhau. Tay trái của nhạc trưởng ngoài chức năng điều khiển về nhịp như tay phải, nó còn có vai trò chính là biểu lộ “nhạc cảm” của người chỉ huy.

Với vai trò quan trọng như vậy, nhạc trưởng thường được đào tạo rất kỹ lưỡng và có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực âm nhạc giao hưởng. Các nhạc trưởng nổi tiếng thường được tôn vinh và đánh giá cao bởi khả năng dẫn dắt ban nhạc, sự tinh tế trong chọn bài hát và khả năng tạo ra các hiệu ứng âm nhạc đặc biệt.

Nhạc cụ nhạc giao hưởng là gì?

Nhạc cụ trong dàn nhạc giao hưởng thường được chia thành các nhóm chính, bao gồm:

• Nhạc cụ dây: gồm các nhạc cụ như đàn piano, đàn violin, đàn viola, đàn cello, đàn guitar, đàn harp, v.v.
• Nhạc cụ gõ: gồm các nhạc cụ như trống, cymbal, xylophone, marimba, vibraphone, glockenspiel, v.v.
• Nhạc cụ gỗ: gồm các nhạc cụ như ống sáo, ống clarinet, ống fagot, ống oboe, v.v.
• Nhạc cụ đồng: gồm các nhạc cụ như kèn trumpet, kèn trombone, kèn tuba, kèn horn, v.v.
• Nhạc cụ bộ: gồm các nhạc cụ như trống lớn, trống nhạc, trống bass, v.v.

Các nhạc cụ này thường được sắp xếp thành các nhóm nhạc, tạo thành một bản nhạc hoàn chỉnh. Nhạc trưởng có vai trò quan trọng trong việc chỉ đạo và điều khiển các nhạc cụ và nhóm nhạc để tạo nên một buổi biểu diễn hoàn hảo.

Những bản nhạc giao hưởng hay nhất mọi thời đại

Dưới đây là danh sách các bản nhạc giao hưởng nổi tiếng nhất thế giới vẫn được yêu thích cho tới ngày nay bạn có thể tham khảo, thưởng thức:

Mozart: Bản giao hưởng số 40

Beethoven 9 – Chicago Symphony Orchestra – Riccardo Muti

Rachmaninov: Bản giao hưởng số 2

Dvorak: Bản giao hưởng số 8

Tchaikovsky: Bản giao hưởng số 6

Vaughan Williams: Bản giao hưởng số 5

Bruckner: Bản giao hưởng số 8

Nielsen: Bản giao hưởng số 4

Brahms – Symphony No. 1 in C minor, Op. 68

Mahler – Symphony No. 5 in C-sharp minor

Nghe nhạc giao hưởng bằng âm thanh gia đình được không?

Có thể nghe nhạc giao hưởng bằng âm thanh gia đình, tuy nhiên để trải nghiệm tốt nhất của âm nhạc giao hưởng, cần sử dụng hệ thống âm thanh được thiết kế riêng cho phòng hát hoặc phòng nghe nhạc giao hưởng. Với hệ thống âm thanh hội trường, sân khấu, âm thanh chuyên nghiệp, người nghe có thể trải nghiệm được âm thanh chi tiết và sống động của mỗi nhạc cụ trong dàn nhạc giao hưởng, từ những tiếng đàn dây, tiếng thổi kèn cho đến tiếng trống và tiếng gõ nhịp.

Tuy nhiên, nếu sử dụng dàn karaoke gia đình, người nghe vẫn có thể cảm nhận được phần nào từ âm nhạc giao hưởng, tùy thuộc vào chất lượng của hệ thống âm thanh và cách bố trí âm thanh trong không gian nghe. 

Hãy chọn loa nghe nhạc, loa karaoke của các thương hiệu nổi tiếng kết hợp với đó là các thiết bị xử lý âm thanh chất lượng như bàn mixer, vang cơ, vang số, cục đẩy công suất. Có như vậy âm thanh ra loa mới đảm bảo được độ trong trẻo, mượt mà, sống động y như bạn được nghe cả một dàn giao hưởng chơi trước mặt bạn vậy.

Các nhà soạn nhạc của dòng nhạc giao hưởng là ai?

Franz Joseph Haydn

Mozart

Beethoven

Rachmaninov

Dvorak

Một số điều thú vị về dòng nhạc giao hưởng là gì?

Cha đẻ của nhạc giao hưởng là ai?

Trả lời: Nhà soạn nhạc người áo – Franz Joseph Haydn được coi là cha đẻ của nhạc giao hưởng (Symphony), ông cũng chính là thầy dạy cho 2 nhà soạn nhạc đại tài thế hệ sau chính là Mozart và Beethoven.

Tại sao nhiều người gọi nhạc giao hưởng là nhạc hàn lâm, nhạc bác học?

Nhạc giao hưởng thường được gọi là nhạc hàn lâm hay nhạc bác học vì nó thường được phát triển và biểu diễn trong các tình huống trang trọng, tinh tế và thường được giới nhạc sĩ và giới trí thức đánh giá cao. Nó thường được sử dụng trong các buổi biểu diễn trực tiếp hoặc trong các bản ghi âm chất lượng cao và được coi là một nghệ thuật cao cấp.

Ngoài ra, nhạc giao hưởng yêu cầu người nghe có kiến thức về âm nhạc và có khả năng cảm nhận và đánh giá các yếu tố âm nhạc như hài hòa, đối lập, cấu trúc, giai điệu, nhịp điệu và âm sắc. Vì vậy, nhạc giao hưởng thường được xem là nghệ thuật dành cho giới trí thức và những người yêu âm nhạc.

Nhạc giao hưởng kén người nghe nhưng lại được nhiều người yêu thích? Tại sao?

Nhạc giao hưởng thường được đánh giá là thể loại âm nhạc có tính kỹ thuật và nghệ thuật cao, yêu cầu người chơi và người thực hiện có trình độ chuyên môn cao. Đồng thời, nhạc giao hưởng thường có cấu trúc phức tạp và thường kéo dài trong một khoảng thời gian khá lâu. Vì vậy, để hiểu và tận hưởng được nhạc giao hưởng, người nghe cần phải có kiến thức và trình độ về âm nhạc cũng như sự tập trung và kiên nhẫn để lắng nghe.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn yêu thích nhạc giao hưởng bởi sức hút của âm nhạc này. Nhạc giao hưởng có khả năng kết hợp các nhạc cụ cổ điển và hiện đại để tạo ra âm thanh trang trọng, tinh tế và sâu lắng. Những giai điệu tuyệt vời của nhạc giao hưởng có thể mang đến cảm xúc và truyền cảm hứng cho người nghe. Bên cạnh đó, nhạc giao hưởng cũng có thể mang tính giải trí cao khi được trình diễn trên sân khấu với sự góp mặt của nghệ sĩ tài năng và những hiệu ứng ánh sáng, âm thanh đặc biệt.

Xem thêm các kiến thức âm thanh:

• SPL là gì? Ý nghĩa của chúng trong âm thanh
• Chuẩn aptX là gì? Vai trò của aptX trong các thiết bị âm thanh
• Signal to Noise Ratio (SNR) là gì? Tỷ lệ S/N bao nhiêu là tốt?

Trên đây là một số thông tin về nhạc giao hưởng. Hy vọng với những thông tin này bạn có thể hiểu được nhạc giao hưởng là gì cũng như quá trình hình thành và phát triển của dòng nhạc này. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về những kiến thức âm thanh, hãy liên hệ ngay với Lạc Việt Audio qua số điện thoại 0982 655 355 để được tư vấn nhanh nhất nhé. 

Duy Shinota

Là người kinh doanh trong lĩnh vực âm thanh hơn 15 năm qua ,tôi hiện là giám đốc tại Lạc Việt Audio -nhà phân phối thiết bị âm thanh số 1 Việt Nam.Chúng tôi chuyên cung cấp và setup các sản phẩm thiết bị và hệ thống âm thanh chuyên nghiệp có chất lượng tốt nhất cùng mức giá cạnh tranh hàng đầu tại thị trường trong nước