Bạn đang muốn tự làm cuộn cảm cho loa bass tuy nhiên việc cách quấn cuộn cảm cho loa lại không đơn giản với bạn khi bạn chưa tìm hiểu và hiểu rõ về chúng. Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách tự làm cuộn cảm cho loa bass cũng như cách quấn cuộn cảm cho loa bass chuẩn kỹ thuật mà cực đơn giản. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết nhé!
Tổng quan về cuộn cảm
Cuộn cảm là linh kiện rất quan trọng trong loa cũng như các mạch điện tử. Tuy nhiên có rất ít người hiểu rõ cuộn cảm là gì, cấu tạo và nguyên lý hoạt động của nó.
Cuộn cảm là gì?
Cuộn cảm là gì? Đây là linh kiện điện tử thụ động được tạo nên từ một dây dẫn được quấn thành nhiều vòng, lõi của dây dẫn có thể là không khí hoặc vật liệu dẫn từ. Khi có dòng điện chạy qua sẽ sinh ra từ trường. Trong loa thì cuộn cảm còn được gọi là cuộn chặn và được dùng trong loa bass với nhiệm vụ chặn các tần số cao đi qua nó. Nó chỉ cho phép những âm bass hay âm trầm đi qua và thường được đặt trước nhánh phân tần trước khi vào loa bass hoặc loa mid.
Cấu tạo của cuộn cảm
Như đã nêu ở trên thì cuộn cảm có cấu tạo rất đơn giản chỉ gồm 2 phần đó là dây dẫn và phần lõi được làm từ vật liệu có tính dẫn từ. Tùy vào nhu cầu và mục đích sử dụng thì các bố trí các chi tiết có thể khác nhau nhưng về cơ bản các loại cuộn cảm sẽ gồm 2 bộ phận trên.
Nguyên lý hoạt động của cuộn cảm
- Với dòng điện 1 chiều (DC) có cường độ và chiều không đổi vì thế cuộn dây hoạt động như 1 điện trở có điện kháng gần bằng không. Dòng điện trên cuộn dây sinh ra từ trường và có cường độ, chiều không đổi.
- Khi mắc điện xoay chiều (AC) với cuộn dây, dòng điện trên cuộn dây sinh ra từ trường biến thiên và điện trường biến thiên và luôn vuông góc với từ trường. Cảm kháng của cuộn dây phụ thuộc vào tần số của dòng xoay chiều.
- Cuộn cảm có khả năng lọc nhiễu tốt cho các mạch nguồn DC có lẫn tạp nhiễu ở các tần số khác nhau tùy vào đặc tính cụ thể của từng cuộn dây. Nó giúp ổn định dòng, ứng dụng cho các mạch lọc tần số, các dòng loa có bass như loa hội trường, loa sân khấu, loa karaoke, loa nghe nhạc, loa âm thanh phòng họp,… Cuộn cảm càng lớn thì âm bass được tạo ra càng sâu, trầm.
Thông số kỹ thuật của cuộn cảm
Khi sử dụng cuộn cảm, ta cần quan tâm đến các thông số: Hệ thống tự cảm, nội trở cuộn dây, khả năng chịu dòng điện
- Hệ số tự cảm: là đại lượng đặc trưng của cuộn dây khi nó đáp ứng với từ trường và điện trường. Đơn vị tính là Henry, viết tắt là (H)
- Nội trở của cuộn dây: là giá trị điện trở của dây dẫn tạo nên cuộn dây. Ký hiệu là ( R). Trong ngành điện tử dân dụng các cuộn dây được sử dụng thường có hệ số tự cảm nhỏ nên điện trở nội rất nhỏ. Do đó, các cuộn dây không ghi giá trị nội trở ( xem như nội trở bằng 0 ).
- Khả năng chịu đựng dòng điện: Khi hoạt động sẽ có dòng điện đi qua cuộn dây. Nếu dòng đện đi qua cuộn dây quá lớn sẽ làm đứt cuộn dây nên người ta quy định dòng điện cực đại của cuộn cảm.
Cách đo cuộn cảm
Bạn có thể đo cuộn cảm nhờ cảm kháng hoặc hệ số tự cảm
Cảm kháng
Là đại lượng đặc trưng cho sự cản trở dòng điện của cuộn dây đối với dòng điện xoay chiều. Công thức tính cảm kháng của cuộn cảm là:
ZL=2/314.f.L
Trong đó:
- L: hệ số tự cảm, đơn vị Henry
- f: là tần số đơn vị Hz
- ZL: là cảm kháng, đơn vị Ohm
Hệ số tự cảm (định luật Faraday)
Hệ số tự cảm là đại lượng đặc trưng cho sức điện động cảm ứng của cuộn dây khi có dòng điện biến thiên chạy qua và được tính bằng công thức:
L = ( µr.4.3,14.n2.S.10-7 ) / l
Trong đó:
- µr: hệ số từ thẩm của vật liệu làm lõi
- S: tiết diện của lõi đơn vị m2
- l: chiều dài của cuộn dây tính bằng mét
- n: là số vòng dây của cuộn dây
- L: là hệ số tự cảm của cuộn dây ( đơn vị Henry H)
Phân loại cuộn cảm
Tùy vào cấu tạo, chất liệu và mục đích sử dụng, cuộn cảm được phân thành các loại sau:
- Cuộn cảm lõi không khí
- Cuộn cảm litz
- Cuộn cảm lõi đồng
- Cuộn cảm lõi ferrite
- Cuộn cảm lõi sắt tấm
Trong các loại cuộn cảm trên thì cuộn cảm lõi đồng được đánh giá là có chất lượng tốt nhất. Chúng có thể hạn chế được tình trạng dây dẫn ở quá gần nhau gây ra cảm ứng, làm giảm hiệu suất dẫn điện của dây đồng. Vơi các loại cuộn cảm được làm từ nam châm ferrite hay sắt thì có nhược điểm đó là độ méo hài khá cao. Tuy nhiên chúng có mức giá khá rẻ chính vì thế được dùng phổ biến trong 1 số thiết bị để có thể đáp ứng được nhiều phân khúc khách hàng hơn.
Cuộn cảm vòng xuyến có khả năng chơi âm bass rất hay và cũng có giá đắt nhất. Nếu bạn đang có ý định tự làm cuộn cảm cho loa bass thì bạn cần xác định được mục đích sử dụng để có thể chuẩn bị các vật liệu cần thiết. Ngoài các hệ số trên lý thuyết bạn còn phải xác định được cả hình dáng và kích thước của cuộn cảm.
Hướng dẫn tự làm cuộn cảm cho loa bass
Có nhiều loại cuộn cảm khác nhau như nếu bạn muốn tự làm thì chỉ có thể làm được loại lõi không khí vì dễ thao tác và quấn nhất. Để tự làm cuộn cảm cho loa bass bạn cần chuẩn bị công cụ và máy đo.
Bạn có thể chuẩn bị loại dây đồng có tiết diện nhỏ (theo công thức phía trên để chọn tiết diện cũng như số vòng quấn dây).
Công thức cần biết để tự làm cuộn cảm cho loa bass
Trước khi tiến hành làm cuộn cảm cho loa cũng như cách quấn cuộn cảm cho loa bass thì chúng ta cần biết một số công thức để tính được các thông số cơ bản để có thể làm ra được cuộn cảm chất lượng nhất
Ta tính độ tự cảm bằng công thức: L = 4Π.10 – 7n2V
Trong đó:
- n là số vòng dây
- V là tiết diện của dây
Nếu như bạn muốn xác định mối liên hệ giữa độ tự cảm với tần số thì sử dụng công thức: L = Xl/(7.28xf)
Trong đó:
- L là độ tự cảm
- Xl là cảm kháng ( sẽ bằng trở kháng củ loa)
- f là tần số mà bạn muốn chặn.
Cách quấn cuộn cảm cho loa bass
- Sau khi đã có được dụng cụ và nguyên liệu để làm các bạn sẽ thực hiện quấn cuộn cảm cho loa.
- Khi quấn cần đặc biệt lưu ý quấn vòng đều tay, quấn đủ số vòng như đã tính toán trước đó. Và quấn chắc tay vừa phải.
- Sau khi đã thực hiện xong cách quấn cuộn cảm cho loa bass chúng ta sẽ tiến hành đo đạc các thông số xem có chuẩn chưa rồi mới lắp được vào loa.
Những rủi ro khi tự làm cuộn cảm cho loa bass
Mặc dù bạn có thể tự làm cuộn cảm cho loa bass một cách khá đơn giản và chỉ cần khéo léo một chút là ai cũng có thể quấn cuộn cảm được. Tuy nhiên nếu bạn không có máy đo và công cụ thích hợp thì rất có thể khi quấn cuộn cảm sẽ không cho hiệu quả như mong muốn.
Hơn nữa khi chúng ta tự làm cuộn cảm cho loa bass sẽ không thể cho chất lượng tốt được. Vì khi sản xuất các hãng còn nhúng cuộn cảm qua một loại dung dịch đặc biệt như Glyptol giúp giảm tổn hao điện môi và qua quá trình điện dung ký sinh. Đây cũng là lý do mà cuộn cảm của hãng bao giờ cũng tốt và đắt tiền hơn, ngoài ra thì hãng sử dụng cũng là loại cồng nguyên chất, khi quấn chúng ta tự làm sai số cũng lớn hơn máy quấn rất nhiều.
Trên đây là hướng dẫn tự làm cuộn cảm cho loa bass cũng như cách quấn cuộn cảm cho loa bass. Mong rằng những thông tin mà Lạc Việt Audio chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn thực hiện làm cuộn cảm thành công. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ cho Lạc Việt Audio qua số điện thoại 0982 655 355 hoặc để lại bình luận bên dưới để được giải đáp nhanh nhất nhé. Chúc bạn thành công.
Là người kinh doanh trong lĩnh vực âm thanh hơn 15 năm qua ,tôi hiện là giám đốc tại Lạc Việt Audio -nhà phân phối thiết bị âm thanh số 1 Việt Nam.Chúng tôi chuyên cung cấp và setup các sản phẩm thiết bị và hệ thống âm thanh chuyên nghiệp có chất lượng tốt nhất cùng mức giá cạnh tranh hàng đầu tại thị trường trong nước
