Kỹ Thuật Xử Lý Tiếng Vọng Của Micro Hội Trường: Dùng RTA và Parametric EQ Để Triệt Tiêu Tiếng Hú
Tiếng hú, rít (feedback) chói tai là “cơn ác mộng” lớn nhất trong mọi không gian hội trường. Nó không chỉ phá hỏng buổi họp, gây khó chịu tột độ cho người nghe mà còn tiềm ẩn nguy cơ làm cháy hỏng củ loa treble đắt tiền. Nhiều người cố gắng khắc phục bằng cách giảm âm lượng hoặc vặn nhỏ nút Treble (HI) trên mixer, nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời và làm giảm chất lượng âm thanh.
Vậy, cách triệt tiêu tiếng hú một cách chuyên nghiệp là gì? Câu trả lời nằm ở việc sử dụng đúng công cụ: RTA và Parametric EQ. Trong bài viết chuyên sâu này, Lạc Việt Audio sẽ hướng dẫn bạn kỹ thuật xử lý tiếng vọng của micro hội trường ở cấp độ chuyên gia.
Hiểu đúng bản chất: Tại sao Micro bị hú?
Tiếng hú (feedback) là một hiện tượng vật lý. Nó xảy ra khi micro thu lại chính âm thanh đã được khuếch đại phát ra từ loa, tạo thành một vòng lặp tuần hoàn. Khi vòng lặp này xảy ra ở một tần số cụ thể (gọi là tần số cộng hưởng), nó sẽ lớn dần theo cấp số nhân và tạo ra tiếng rít chói tai.
Mỗi không gian hội trường đều có những tần số cộng hưởng riêng, phụ thuộc vào kích thước phòng, vật liệu tường, trần… Mục tiêu của chúng ta không phải là “làm cho micro hết nhạy”, mà là tìm và “tiêu diệt” chính xác các tần số gây hú này.
“Bộ Đôi Vũ Khí” Chuyên Dụng: RTA và Parametric EQ
Để chống hú rít hội trường một cách hiệu quả, bạn cần hai công cụ:
RTA (Real-Time Analyzer): “Đôi mắt” của kỹ thuật viên
RTA là một phần mềm hoặc phần cứng giúp phân tích và hiển thị phổ tần số của âm thanh trong thời gian thực. Nó cho bạn “nhìn thấy” được âm thanh, đặc biệt là các đỉnh tần số đang bị dư thừa và gây hú mà tai thường khó xác định chính xác.
Parametric EQ (PEQ): “Con dao phẫu thuật”
Khác với Graphic EQ (dạng cần gạt 31 băng tần), Parametric EQ cho phép bạn can thiệp cực kỳ chính xác vào âm thanh với 3 tham số:
- Frequency (Tần số): Chọn đúng tần số cần xử lý (ví dụ: 2500Hz).
- Gain (Độ lớn): Tăng hoặc (trong trường hợp này là) giảm độ lớn của tần số đó.
- Q (Độ rộng): Đây là yếu tố quan trọng nhất. “Q” càng cao, vùng ảnh hưởng càng hẹp. Khi chống hú, chúng ta cần “Q” rất cao để tạo ra một “bộ lọc cắt” (Notch Filter) cực hẹp, chỉ cắt bỏ đúng tần số gây hú mà không ảnh hưởng đến các tần số lân cận.
Hướng Dẫn 5 Bước Triệt Tiêu Tiếng Hú Bằng RTA và PEQ
Đây là quy trình “ringing out the room” (kích hú có kiểm soát) mà các kỹ thuật viên chuyên nghiệp của Lạc Việt Audio thường xuyên áp dụng:
Bước 1: Chuẩn bị hệ thống
- Đặt micro đo RTA (nếu có) tại vị trí trung tâm của khu vực nghe.
- Đặt micro phát biểu (ví dụ: micro cổ ngỗng) vào vị trí sử dụng thực tế (bục phát biểu).
- Đưa toàn bộ EQ của hệ thống về trạng thái “phẳng” (flat).
Bước 2: Kích hoạt tiếng hú đầu tiên
- Từ từ tăng âm lượng (Gain) của micro phát biểu lên. Tăng chậm cho đến khi bạn bắt đầu nghe thấy tiếng hú “uuuu” hoặc “éeee” đầu tiên xuất hiện.
- Giữ nguyên mức âm lượng đó.
Bước 3: Xác định tần số hú bằng RTA
Nhìn vào màn hình RTA. Bạn sẽ thấy một đỉnh (peak) nhọn hoắt, tăng vọt lên cao hơn hẳn so với các tần số khác. Đó chính là tần số đang gây hú. Ghi nhớ chính xác con số này (ví dụ: 1.6kHz).
Bước 4: “Phẫu thuật” bằng Parametric EQ
- Trên bộ xử lý tín hiệu (DSP) hoặc mixer digital, chọn một băng tần (band) của Parametric EQ.
- Đặt Q thật cao: Thiết lập chỉ số Q ở mức cao (ví dụ: từ 10 đến 20) để tạo ra một bộ lọc thật hẹp.
- Chọn đúng tần số: Đặt Frequency (Tần số) chính xác là 1.6kHz (theo ví dụ trên).
- Cắt giảm Gain: Kéo Gain của băng tần đó xuống (cắt) khoảng -6dB đến -9dB.
Bạn sẽ ngay lập tức nghe thấy tiếng hú biến mất.
Bước 5: Lặp lại quy trình
- Bây giờ, hãy tiếp tục tăng Gain của micro lên một chút nữa.
- Một tiếng hú khác ở một tần số khác (ví dụ: 4kHz) sẽ xuất hiện.
- Lặp lại Bước 3 và Bước 4: Dùng RTA để “bắt” tần số 4kHz, dùng một băng tần PEQ khác (với Q cao) để cắt giảm nó đi.
- Lặp lại quy trình này cho đến khi bạn tìm và cắt được khoảng 3-5 tần số hú chính. Sau đó, giảm Gain tổng của micro về mức hoạt động an toàn.
Lưu ý quan trọng khi xử lý tiếng vọng của micro hội trường
- Không lạm dụng: Chỉ nên cắt 3-5 điểm tần số chính. Nếu bạn cắt quá nhiều, âm thanh sẽ trở nên “méo mó”, thiếu tự nhiên và mất hết chi tiết.
- Vị trí là trên hết: Kỹ thuật này chỉ là “chữa bệnh”. “Phòng bệnh” luôn là ưu tiên. Hãy đảm bảo bố trí loa phòng họp đúng cách, không chĩa thẳng vào vị trí micro.
- Xử lý âm học: Cách triệt tiêu tiếng hú bền vững nhất là xử lý tiêu âm phòng họp. Tường và trần nhà phẳng, cứng là nguyên nhân chính gây ra tiếng vọng (vọng âm thanh), và tiếng vọng chính là điều kiện lý tưởng để tạo ra tiếng hú.
Việc xử lý tiếng vọng của micro hội trường không phải là ma thuật, mà là khoa học. Bằng cách sử dụng đúng công cụ (RTA và Parametric EQ) và một quy trình bài bản, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được tiếng hú rít, mang lại chất lượng âm thanh trong trẻo, rõ ràng và chuyên nghiệp cho không gian của mình.
Đây là một kỹ thuật nâng cao đòi hỏi kinh nghiệm và thiết bị chuyên dụng. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc chống hú rít hội trường, hãy liên hệ với đội ngũ kỹ thuật của Lạc Việt Audio. Chúng tôi sẽ mang đến một giải pháp cân chỉnh chuyên nghiệp, đảm bảo hệ thống của bạn hoạt động ở hiệu suất cao nhất.
Là người kinh doanh trong lĩnh vực âm thanh hơn 15 năm qua ,tôi hiện là giám đốc tại Lạc Việt Audio -nhà phân phối thiết bị âm thanh số 1 Việt Nam.Chúng tôi chuyên cung cấp và setup các sản phẩm thiết bị và hệ thống âm thanh chuyên nghiệp có chất lượng tốt nhất cùng mức giá cạnh tranh hàng đầu tại thị trường trong nước
