Tìm Hiểu Về Công Nghệ Chống Hú – Nguyên Lý Và Ứng Dụng

Chắc hẳn không ít lần bạn đang tham dự một buổi hội thảo, một sự kiện hay say sưa hát karaoke thì đột nhiên, một tiếng hú rít chói tai vang lên, cắt ngang mọi cảm xúc và gây khó chịu tột độ. Hiện tượng đó, trong ngành âm thanh gọi là Feedback, là “kẻ thù truyền kiếp” của mọi hệ thống âm thanh có sử dụng micro. Nó không chỉ gây phiền toái mà còn có thể làm hỏng thiết bị nếu xảy ra ở cường độ lớn.

Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, tiếng hú không còn là một vấn đề nan giải. Các công nghệ chống hú hiện đại đã ra đời, giúp kiểm soát và loại bỏ hiện tượng này một cách hiệu quả. Trong bài viết này, hãy cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu sâu về nguyên lý của tiếng hú và các giải pháp công nghệ tiên tiến nhất hiện nay.

“Feedback” là gì? Hiểu đúng nguyên nhân gốc rễ của tiếng hú

Để trị bệnh, phải hiểu rõ nguồn gốc của bệnh. Tiếng hú micro thực chất là một hiện tượng vật lý gọi là vòng lặp âm thanh.

Vòng lặp âm thanh (Audio Loop) – Thủ phạm chính

Hãy hình dung một quy trình khép kín diễn ra với tốc độ ánh sáng:

1. Micro thu âm thanh (giọng nói của bạn).
2. Tín hiệu được đưa đến amply/mixer và được khuếch đại lên nhiều lần.
3. Loa phát ra âm thanh đã được khuếch đại đó.
4. Micro lại vô tình thu chính âm thanh phát ra từ loa.
5. Tín hiệu này lại tiếp tục được khuếch đại… và vòng lặp cứ thế tiếp diễn, cường độ tăng dần theo cấp số nhân cho đến khi tạo ra tiếng rít chói tai ở một tần số cụ thể.

Các yếu tố “tiếp tay” cho Feedback

Vòng lặp này dễ xảy ra hơn khi có các điều kiện sau:

• Micro đặt quá gần hoặc hướng thẳng vào loa.
• Độ nhạy (Gain) của micro được chỉnh lên quá cao.
• Âm lượng tổng của hệ thống quá lớn so với không gian.
• Không gian có nhiều bề mặt cứng (kính, tường gạch) gây vang dội âm thanh.

Các công nghệ chống hú phổ biến và nguyên lý hoạt động

Đây chính là những “vũ khí” mà các kỹ sư âm thanh sử dụng để phá vỡ vòng lặp âm thanh nguy hiểm trên.

Phương pháp 1: Dịch chuyển tần số (Frequency Shifting)

• Nguyên lý: Đây là công nghệ chống hú đời đầu. Thiết bị sẽ tự động dịch chuyển tần số của tín hiệu thu vào từ micro lên hoặc xuống một chút (thường là 5Hz). Vì âm thanh phát ra từ loa đã có tần số khác với tần số gốc, vòng lặp không thể hình thành.
• Ưu/Nhược điểm: Đơn giản, hiệu quả tức thời với tiếng hú ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, nó có thể làm thay đổi nhẹ âm sắc của giọng hát hoặc nhạc cụ.

Phương pháp 2: Cắt tần số bằng Equalizer (EQ Notch Filtering)

• Nguyên lý: Đây là cách chống hú cho micro chuyên nghiệp và phổ biến nhất. Khi tiếng hú xảy ra ở một tần số cụ thể (ví dụ 2500Hz), thiết bị sẽ tự động dò tìm và dùng một bộ lọc (filter) để cắt giảm, triệt tiêu đúng dải tần số đó mà không làm ảnh hưởng nhiều đến các dải tần xung quanh.
• Ưu/Nhược điểm: Rất hiệu quả, giữ được sự trung thực của âm thanh. Các thiết bị chống hú hiệu quả nhất hiện nay đều hoạt động dựa trên nguyên lý này.

Các thiết bị chống hú hiệu quả trên thị trường hiện nay

Công nghệ được tích hợp vào nhiều loại sản phẩm khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp.

Vang số / Bộ xử lý tín hiệu số (DSP): Giải pháp “tất cả trong một”

Đây là giải pháp mạnh mẽ và được ưa chuộng nhất hiện nay. Các thiết bị như vang số (thường dùng cho karaoke) hay các bộ xử lý loa, mixer digital (như các dòng Behringer, Star Sound…) được tích hợp sẵn các thuật toán chống hú tự động dựa trên nguyên lý cắt tần số EQ. Chúng có khả năng dò tìm và cắt nhiều tần số gây hú cùng một lúc một cách thông minh.

Feedback Destroyer (Thiết bị chống hú chuyên dụng)

Là những thiết bị dạng rack rời, chỉ có một chức năng duy nhất là tìm và diệt tiếng hú. Chúng hoạt động rất mạnh mẽ, cung cấp nhiều bộ lọc và khả năng can thiệp sâu, phù hợp cho các hệ thống âm thanh sân khấu, hội trường chuyên nghiệp.

Micro chống hú – Có thật không?

Thực tế không có micro nào có thể “chống hú” 100%. Tuy nhiên, một số loại micro được thiết kế với búp hướng thu định hướng (Cardioid, Supercardioid) giúp thu âm thanh tốt từ phía trước và loại bỏ âm thanh từ phía sau và hai bên. Điều này làm giảm đáng kể khả năng micro thu phải âm thanh từ loa, qua đó “chống hú thụ động” tốt hơn.

Mẹo thực tế: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” – Kinh nghiệm từ Lạc Việt Audio

Công nghệ là một trợ thủ đắc lực, nhưng kỹ thuật sử dụng đúng mới là yếu tố quyết định.

1. Nguyên tắc vị trí: Luôn đặt loa ở phía trước vị trí của micro. Đừng bao giờ để người nói cầm micro đi phía sau loa.
2. Kỹ thuật cầm micro: Không dùng tay che hoặc bọc kín đầu lưới của micro. Hành động này làm thay đổi hướng thu của micro và khiến nó dễ bị hú hơn rất nhiều.
3. Cấu trúc Gain hợp lý: Chỉnh độ nhạy (Gain) của micro ở mức vừa đủ nghe, không lạm dụng vặn quá lớn ngay từ đầu.

Tiếng hú (feedback) là một hiện tượng vật lý có thể kiểm soát hoàn toàn nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân và có trong tay công cụ phù hợp. Sự kết hợp giữa việc sử dụng các thiết bị chống hú hiệu quả như vang số, DSP và việc tuân thủ các nguyên tắc setup cơ bản chính là chìa khóa cho một hệ thống âm thanh sạch sẽ, trong trẻo.

Nếu dàn âm thanh của bạn vẫn thường xuyên bị hú rít dù đã thử nhiều cách, đừng ngần ngại liên hệ với các kỹ thuật viên của Lạc Việt Audio. Chúng tôi sẽ giúp bạn “bắt bệnh” chính xác và tư vấn giải pháp công nghệ chống hú phù hợp nhất, trả lại sự chuyên nghiệp cho không gian âm thanh của bạn.

Duy Shinota

Là người kinh doanh trong lĩnh vực âm thanh hơn 15 năm qua ,tôi hiện là giám đốc tại Lạc Việt Audio -nhà phân phối thiết bị âm thanh số 1 Việt Nam.Chúng tôi chuyên cung cấp và setup các sản phẩm thiết bị và hệ thống âm thanh chuyên nghiệp có chất lượng tốt nhất cùng mức giá cạnh tranh hàng đầu tại thị trường trong nước