Ê căng loa là gì? Cách làm ê căng loa bằng vải, gỗ,… như thế nào?

Ê căng là một phần không thể thiếu ở mỗi loa, chúng trở nên quen thuộc với người dùng các thiết bị âm thanh. Nhiều người vẫn nghĩ rằng, ê căng chỉ có công dụng trong việc tăng tính thẩm mỹ cho loa mà không biết rằng chúng có tác động tới chất lượng âm thanh. Vậy cụ thể công dụng của ê căng loa là gì? Hãy cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu chi tiết qua các thông tin dưới đây nhé.

Ê căng loa là gì?

Ê căng loa là một bộ phận của loa được lắp đặt ở mặt trước có tác dụng bảo vệ màng loa, tăng tính thẩm mỹ và chất lượng âm thanh của loa. 

Một số dòng loa nghe nhạc cổ điển, loa nghệ thuật có thể không dùng tới ê căng để làm nổi bật màng loa có thiết kế đặc biệt. Nhưng hầu hết các dòng loa trên thị trường hiện nay như loa hội trường, loa array, loa karaoke, loa âm trần, loa treo tường,… đều sử dụng tới ê căng.

Công dụng của ê căng loa là gì?

Một dòng loa, ê căng sẽ có một công dụng riêng, một số công dụng phổ biến của ê căng loa:

Trang trí cho loa

Ê căng được xem như một phụ kiện bao bọc mặt trước của loa, đa phần chúng được phủ lớp sơn bên ngoài mang tới độ bóng bẩy và tăng tính thẩm mỹ cho loa. Đồng thời cũng giúp chiếc loa của bạn thêm khỏe khoắn, chắc chắn hơn.

Một chiếc loa có thiết kế như thế nào đều được thể hiện trên ê căng loa. Ngoài ra ở một số thương hiệu, ê căng loa còn để gắn logo thương hiệu, vừa làm điểm nhấn cho loa, vừa giúp người dùng nhận biết sản phẩm.

Ê căng bảo vệ loa khỏi các tác động bên ngoài

Đây có thể coi là nhiệm vụ chính của ê căng loa. Lớp ê căng bên ngoài tạo nên sự chắc chắn, che chắn chống đỡ giúp bảo vệ loa tránh được những tác động từ bên ngoài như lực mạnh, va chạm hay bụi bặm,… đảm bảo an toàn cho hệ thống linh kiện bên trong, giúp thiết bị hoạt động một cách êm ái và ổn định hơn.

Cải thiện chất lượng âm thanh

Vì có khả năng bảo vệ loa trước các tác động ngoại cảnh, che bụi giúp loa sạch nên âm thanh của loa từ đó cũng ổn định hơn.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp ê căng loa cũng làm ảnh hưởng tiêu cực tới chất lượng âm thanh. Trong âm thanh có 1 hiện tượng là hiện tượng nhiễu xạ. Chúng ảnh hưởng khá nhiều tới chất lượng âm thanh và xảy ra khi sóng âm bị thay đổi do một vật cản nào đó. Các sóng sẽ bị lệch hướng lan truyền và lan tỏa về phía từ khác với định hướng âm thanh ban đầu. Trong trường hợp này ê căng loa đóng vai trò là vật cản. Sẽ có 2 trường hợp xảy ra:

• Với các tần số bass có bước sóng dài sẽ không bị ảnh hưởng bởi nhiễu xạ nên chúng không làm âm thanh thay đổi.
• Đối với sóng âm có bước sóng ngắn sẽ bị ảnh hưởng khi lắp ê căng, lúc này ê căng trở thành vật cản âm học gây ra nhiễu xạ và méo tín hiệu.

Chất liệu làm ê căng loa là gì?

Hiện nay ê căng có rất nhiều loại cùng kích thước khác nhau, cho tới màu sắc và chất liệu. Tuy nhiên chất liệu thông dụng nhất được dùng là vải và lưới.

Vải ê căng loa

Vải ê căng loa là chất liệu chuyên để bọc bên ngoài loa, thường được gắn cố định vào khung lưới hoặc khung gỗ của loa. Đối với các loại vải ê căng loa thông thường, chúng có tác dụng ngăn côn trùng, bảo vệ loa khỏi những tác động bên ngoài như nắng mưa, côn trùng. Tuy nhiên không thực sự có công dụng khi loa bị va đập hoặc chịu tác động lực từ bên ngoài. Có 2 loại vải ê căng loa:

• Vải ê căng loa một lớp: Đây là loại vải có độ đàn hồi tốt, không dày cũng không quá mỏng, có thể nhìn thấy mờ mờ bởi khoảng cách của vải rất thoáng, vải này thường rất hay được sử dụng cho những dòng loa công suất vừa phải, loa nằm ngang, loa đứng.
• Vải ê căng loa 2 lớp: Đối với cải 2 lớp sẽ được cấu thành gồm một lớp vải ở bên ngoài và một lớp mỏng bằng polyester bên trong. Loại vải này rất bền và có độ đàn hồi vô cùng tốt, cùng độ chống nước cao, nhưng nhược điểm của loại vải này là độ co dãn rất ít. Chúng thường được dùng cho những dòng loa có công suất lớn như: loa hội trường, loa sub, loa monitor,…

Êcăng loa bằng kim loại

Ê căng làm bằng kim loại chúng ta thường thấy ở các dàn loa sân khấu, dàn âm thanh hội trường, âm thanh quán bar,…

Ưu điểm

• Ê căng làm bằng kim loại sẽ cứng cáp định hình phần bên ngoài loa rất tốt hạn chế móp méo khi vận chuyển hoặc trong sử dụng.
• Đặc tính của kim loại có khả năng chịu lực tốt nên đem lại độ bền cao cho ê-căng.
• Những loại ê căng được làm bằng kim loại thường được sơn phủ bóng để đạt tính thẩm mỹ và dễ dàng vệ sinh hơn.

Nhược điểm

• Vật liệu kim loại có trọng lượng lớn nên thường sẽ làm cho loa nặng hơn khi ê căng được làm bằng vật liệu nhẹ như vải.
• Giá thành của ê-căng làm bằng kim loại cao vì giá thành vật liệu kim loại làm ê căng và cần sơn phủ bóng cách điện.

Ê căng loa bằng hợp kim

Bạn thường thấy êcăng loa bằng hợp kim ở các dàn âm thanh đám cưới, hội trường, sân khấu, âm thanh quán cafe, phòng trà,… vì những loa này đòi hỏi có độ bền cao.

Ưu điểm

• Cũng như ê căng kim loại ê căng làm hợp kim chắc chắn không dễ bị móp méo bảo vệ màng loa tốt hơn trong quá trình sử dụng hoặc vận chuyển có va chạm.
• Ê căng bằng hợp kim dễ dàng tạo hình và sơn phủ thích hợp để tạo điểm nhấn cho những thiết kế đặc biệt
• Dễ dàng vệ sinh bằng khăn lau khi ê căng bị bám bụi

Nhược điểm

• Ê căng làm bằng hợp kim sẽ làm tăng trọng lượng tổng của loa lên
• Ê căng hợp kim sẽ kéo theo giá thành của loa cao hơn.

Êcăng loa bằng gỗ

Êcăng loa bằng gỗ thường được sử dụng trong các dòng loa nghe nhạc cổ điển: 

Ưu điểm: 

• Làm cho loa đẹp hơn, tinh tế hơn.
• Có khả năng hỗ trợ âm thanh.
• Độ bền cao, chắc chắn không bị móp méo.
• Chịu lực tốt.
• Độ thẩm mỹ cao
• Dễ dàng vệ sinh bằng khăn lau.

Nhược điểm: 

• Làm tăng trọng lượng của loa lên đáng kể.
• Giá thành cao.

Hướng dẫn cách làm ê căng loa 

Dưới đây là cách làm ê căng loa bằng lưới kim loại, với những chất liệu khác bạn có thể làm tương tự:

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ

Để có thể làm êcăng loa bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ, vật dụng như: Lưới hoặc vải ê căng loa, khung gỗ hoặc khung sắt, kẹp giữ loại to, thước, kéo, keo dán hoặc bắt vít,…

Bước 2: Cố định tạm thời ê căng với khung

Với khung sắt thì bạn cần gắn vào bên trong thì hãy đặt mặt không cần dán xuống dàn, mặt cần dán hướng lên trên. Tiếp theo là gán mép của tấm ê căng vào các góc khung rồi kẹp cố định tạm thời. Dải ê căng dần ra để nó phủ hết cả khung tối cắt phần thừa đi. Khung gỗ thì cũng làm tương tự như khung sắt nhé.

Bước 3: Cố định ê căng loa vào khung

Nếu bạn dùng khung sắt thì cần quẹt keo dán lên mặt khung chú không phải quẹt lên tấm ê căng. Sau đó dán từ giữa dán ra chứ không dán từ khung dán vào. Nếu sử dụng loại keo lâu dính thì có thể phun hay quét đều sơn lên mặt khung trước khi dính, còn nếu dùng keo dính nhanh chúng ta sẽ quẹt đến đâu thì dính đến đấy và căn chỉnh luôn.

Còn đối với khung gỗ thì sẽ hơi khác 1 chút. Chúng ra sẽ cố định hoàn toàn 1 bên bằng keo hoặc bắn vít, sau đó sẽ dán dần sang các mặt khung còn lại.

Bước 4: Hoàn thiện êcăng loa

Cuối cùng là chỉ cần đợi keo khô hoàn toàn và ê căng được dính chắc chắn vào khung sau đó cắt các phần vải thừa là xong, bạn có thể lắp vào loa và sử dụng được rồi.

Cách chọn mua ê căng loa phù hợp nhất

Việc lựa chọn được ê căng loa phù hợp không chỉ giúp loa có diện mạo mới, đẹp mà còn giúp âm thanh phát ra chất lượng hơn. Đồng thời, góp phần tăng thêm độ bền của loa và thiết bị được hoạt động ổn định. Một số cách chọn ê căng loa tốt nhất:

• Đầu tiên bạn cần xác định ưu và nhược điểm của mỗi loại ê căng nhằm chọn được chất liệu phù hợp nhất.
• Công suất và điều kiện sử dụng: Với các dòng loa thông thường có công suất nhỏ thì có thể dùng vải thay thế cho lưới để tiết kiệm chi phí. Còn nếu các dòng loa công suất lớn thì nên chọn các loại êcăng loa chất lượng tốt hơn.
• Lựa chọn cho dòng nhạc: Để chọn được được ê căng loa phù hợp chính là lựa chọn theo dòng nhạc bạn yêu thích. Các dòng nhạc có âm cao như nhạc vàng, nhạc đồng quê, nhạc acoustic,… có nhiều dải tần cao và trung thường bị ảnh hưởng và nhiễu xạ nhiều hơn do ê căng. Còn các dòng nhạc rap, nhạc ballad,… chưa nhiều tần số thấp, chúng sẽ ít bị nhiễu xạ hơn và thậm chí không bị tác động nữa. 

Một số câu hỏi liên quan tới ê căng loa

Dưới đây là một số câu hỏi liên quan tới ê căng loa, cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu chi tiết nhé.

Ê căng loa có thể tháo rời được không?

Ê căngloa không phải là một bộ phận bắt buộc phải có trong cấu tạo của một chiếc loa nên bạn hoàn toàn có thể tháo rời chúng khi sử dụng. Trong một số trường hợp, việc lắp ê căng loa ảnh hưởng tới chất lượng âm thanh, không phù hợp khiến phát sinh không ít vấn đề vì vậy khi gặp trường hợp đó, bạn có thể tháo chúng để thưởng thức được trọn vẹn âm thanh.

Đối với những Audiophile, việc sử dụng ê căng loa có gây trở ngại gì không?

Đối với những Audiophile, sử dụng ê căng loa hay không vô cùng quan trọng ảnh hưởng tới chất lượng âm thanh của loa. Nếu bạn không chọn đúng ê căng loa, có thể phát sinh ra nhiều vấn đề âm thanh, vì vậy bạn cần cân nhắc khi sử dụng êcăng loa cho Audiophile nhé.

Liệu loa có thể nghe tốt hơn nếu tháo hay lắp ê căng loa?

Mỗi chiếc loa đều sở hữu một thiết kế khác nhau, chiếc loa đó có thiết kế ê căng loa hay không đều phụ thuộc vào mục đích và bản thiết kế của nhà sản xuất. Vì vậy tùy vào từng dòng loa mà việc tháo hay lắp ê căng loa sẽ cho âm thanh khác nhau, bạn không thể trả lời chính xác được.

Tuy nhiên, theo nhiều người, vải ê căng loa là chất liệu ít làm thay đổi chất âm của loa nhất, vì vậy nếu bạn không muốn chúng ảnh hưởng tới chất lượng âm thanh như vẫn muốn bảo vệ hệ thống linh kiện thì có thể lựa chọn ê căng loa bằng vải. Khi làm êcăng loa bạn cần tìm hiểu kỹ từng chất liệu ê căng loa có ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng âm thanh loa nhà bạn nhé!

Tác động từ hiện tượng nhiễu xạ của ê căng loa lên âm thanh như thế nào?

Tác động từ hiện tượng nhiễu xạ của êcăng loa lên âm thanh sẽ càng ngày càng lớn hơn tùy vào tần số tác động. Dưới 2kHz thì tác động từ hiện tượng nhiễu xạ của ê căng loa sẽ không thực sự rõ ràng, còn từ 2.5kHz trở lên thì hiệu ứng do ê căng tạo ra sẽ ngày một lớn hơn và âm thanh mà tai bạn nghe được là sự kết hợp giữa âm thanh của loa và âm thanh do tác động của từ hiệu ứng nhiễu xạ của ê căng loa lên âm thanh.

Đối với các dòng loa điện động, ê căng loa có tác dụng như thế nào?

Hầu hết, các dòng loa điện động đều được lắp ê căng loa đi kèm ở mặt trước của loa, một phần vì chúng sẽ khiến chiếc loa trở nên đẹp hơn, nổi bật hơn, tăng tính thẩm mỹ cho loa.

Bên cạnh đó, ê căng loa còn giúp chiếc loa điện động tránh được những bụi bẩn từ môi trường, tránh được trẻ em nghịch, phá làm ảnh hưởng tới hệ thống linh kiện bên trong loa.

Một số hình ảnh về các dòng ê căng loa

Dưới đây là một số hình ảnh về ê căng loa được sử dụng nhiều nhất.

Trên đây là một số thông tin về ê căng loa cũng như cách làm ê căng loa đơn giản nhất. Hy vọng những thông tin trên giúp bạn có cho mình một ê căng loa chất lượng, phù hợp với dòng loa của mình. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua số điện thoại 0982 655 355 để được tư vấn và mua hàng nhanh nhất nhé.

Duy Shinota

Là người kinh doanh trong lĩnh vực âm thanh hơn 15 năm qua ,tôi hiện là giám đốc tại Lạc Việt Audio -nhà phân phối thiết bị âm thanh số 1 Việt Nam.Chúng tôi chuyên cung cấp và setup các sản phẩm thiết bị và hệ thống âm thanh chuyên nghiệp có chất lượng tốt nhất cùng mức giá cạnh tranh hàng đầu tại thị trường trong nước