Nhạc Jazz là gì? Các thể loại nhạc jazz và đặc trưng của chúng

Bên cạnh các dòng nhạc quen thuộc như nhạc trữ tình, nhạc bolero, nhạc vàng,… thì nhã jazz chính là một dòng nhạc cuốn hút những tín đồ âm nhạc. Chúng mang những đặc trưng riêng với âm hưởng sâu lắng và mang lại cảm giác tự do cho người nghe. Vậy dong nhạc jazz là gì? Dòng nhạc này có những đặc điểm nào? Hãy cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé.

Nhạc Jazz là gì?

Nhạc jazz là thể loại nhạc có sự kết hợp giữa những yếu tố như sự ứng biến một cách tài tình, sự cấp bách nghiêm trọng và sự nhịp nhàng ở trong từng giai điệu của bản nhạc Jazz được tạo nên. Chúng thể hiện sự ngẫu hứng và chất riêng của mình trong dòng nhạc lâu đời này.

Jazz là loại nhạc có lịch sử hình thành từ rất lâu đời có nguồn gốc từ những ca khúc được nô lệ gốc Phi hát trong khi lao động nên khó có định nghĩa hoàn chỉnh nhạc Jazz là gì.

Chính vì có nguồn gốc như vậy, nên Jazz thuở sơ khai là sự kết hợp của nhiều yếu tố:

• Tiết tấu âm nhạc Châu Phi (bắt nguồn là blue, ragtime).
• Các bài ca nô lệ gốc Phi hát khi họ lao động trên đất Mỹ
• Âm nhạc đặc trưng của New Orleans trong các cuộc diễu binh, hành quân và tang lễ.
• Và cả một số yếu tố âm nhạc Châu Âu…

Lịch sử hình thành của dòng nhạc jazz là gì?

• Đầu thập niên 1910, New Orleans jazz khởi đầu kết hợp đội hình brass band quân đội, điệu quadrille, biguine, ragtime và blues với ứng tác phức điệu tập thể.
• Thập niên 1930, swing big band, Kansas City jazz, và Gypsy jazz là những phong cách nổi trội.
• Vào thập niên 1940, Bebop xuất hiện đưa jazz từ thứ âm nhạc đại chúng nhảy nhót thành “âm nhạc của nhạc công”, với nhịp độ nhanh và ứng tác dựa trên hợp âm.
• Vào cuối thập niên 1940, Cool jazz phát triển giới thiệu loại âm nhạc bình tĩnh và mượt mà hơn với những dòng giai điệu dài.
• Thập niên 1950, là sự nổi lên của free jazz, khi nhạc công chơi nhạc mà không cần beat hay cấu trúc nào.
• Và hard bop, mang theo ảnh hưởng từ rhythm and blues, nhạc Phúc âm, và blues, đặc biệt ở cách chơi piano và saxophone.
• Modal jazz ra đời cũng vào những năm 1950, sử dụng mode làm cơ sở của cấu trúc âm nhạc và ứng tác.
• Jazz-rock và jazz fusion xuất hiện vào cuối thập niên 1960 – đầu 1970, kết hợp ứng tác jazz với phần nhịp (rhythm), nhạc cụ điện và âm thanh được khuếch đại của rock.
• Thập niên 1980, smooth jazz trở nên thành công, có được nhiều lượt phát trên radio cũng như sự chú ý từ đại chúng.

Nhạc jazz với nền âm nhạc thế giới

Dòng nhạc jazz được coi là thể loại đa sắc tố, chúng giúp xoá bỏ đi phần nào ranh giới sự phân biệt chủng tộc góp phần làm thay đổi tích cực cho xã hội.

Ngày nay, nhiều người da trắng yêu thích và chơi jazz. John McLaughlin là nghệ sĩ da trắng chơi jazz lớn nhất tại Mỹ, ông vừa chơi với Miles Davis vừa chơi với các nhóm nhạc Ấn Độ và biểu diễn ở Nhật Bản.

Nhạc jazz trong nền âm nhạc Việt Nam

• Nhạc jazz trong nền âm nhạc Việt Nam bắt đầu từ những năm 50 -60 của thế kỷ 20. Nhạc jazz được chơi bởi các nhạc công Việt Nam ở miền Bắc, tuy nhiên phong trào nhạc jazz khi đó chưa thực sự phát triển cho đến khi jazz đổ bộ vào miền Nam Việt Nam cùng quân đội Hoa Kỳ.
• Vào khoảng từ năm 1989, các band nhạc jazz từ Pháp giao lưu văn hoá Việt Nam. Họ biểu diễn và tổ chức những buổi dạy, hội thảo về jazz. Khi về nước, họ gửi lại tài liệu về nhạc jazz cho nhạc viện.
• Vào khoảng đầu những năm 1990, Nhạc viện Hà Nội quyết định đưa vào thử nghiệm việc đào tạo nhạc jazz.
• Vào khoảng những năm 1996—2000, với tư duy cởi mở, trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Quân Đội (nay là Đại học văn hóa nghệ thuật quân đội) đã góp phần thúc đẩy phong trào nhạc Jazz phát triển với thế hệ lớp nghệ sỹ trẻ được đào tạo trong trường dưới sự dẫn dắt của lớp nghệ sỹ đầu tiên được tiếp xúc với Jazz.

Những nghệ sỹ hàng đầu ở Việt Nam như nghệ sỹ saxophone Quyền Văn Minh và nghệ sỹ saxophone Trần Mạnh Tuấn vẫn đang là hai trong số những người đi đầu về phát triển Jazz ở Việt Nam.

Nếu để giải thích về Jazz  thì có lẽ khó mà nói hết được những xúc cảm mà nó mang lại cho người nghe, đây quả thực là thể loại nhạc đa sắc tộc, đa màu sắc, đa cảm xúc. Jazz để lại ấn tượng mạnh mẽ và khác biệt trong lịch sử nền âm nhạc của nhân loại. Đến với nhạc Jazz, người nghe sẽ luôn cảm nhận được sự tự do sáng tạo của người nghệ sĩ để rồi dần hòa mình và cảm nhận được giai điệu đang lan tỏa.

Đặc trưng của nhạc jazz là gì?

Ngẫu hứng và nghệ sĩ

Tác giả của dòng nhạc jazz là ngẫu hứng sáng tạo nên. Khi đó nghệ sĩ chơi có thể ngẫu hứng ra bài hát trên nền chủ đề có sẵn theo phong cách riêng để hoàn thiện bài hát, mang đậm màu sắc của mình.

Việc sáng tác bài hát hầu hết được gắn liền với nghệ sĩ biểu diễn, chính vì vậy đặc trưng của dòng nhạc jazz là sự ngẫu hứng của những nghệ sĩ nhạc.

Nhạc jazz giống nhạc cổ điển chúng thể hiện theo đúng chủ đề ban đầu, tuy nhiên nhạc cổ điển phải tuân theo đúng quy tắc được xác lập bởi nhạc sĩ. Trong khi nhạc jazz được thể hiện bởi sự ngẫu hứng của nghệ sĩ nên có khi cùng một bản nhạc nhưng màn trình diễn lại khác nhau.

Tuy nhiên bạn vẫn có thể sử dụng các dòng loa nghe nhạc cổ điển để thưởng thức các bản nhạc jazz để có chất lượng âm thanh tuyệt vời nhất.

Giai điệu jazz mang tính đặc trưng riêng.

Nhạc jazz được xây dựng trên thang âm của các “blue notes” – nót ở quãng ba và nốt ở quảng bảy của thang âm sẽ bị giảm về độ cao. Kỹ thuật sử dụng nhạc cụ được bắt đầu trực tiếp từ phong cách hát của người da đen. Những nhạc công sẽ sáng tạo ra loại kỹ thuật làm những nhạc cục vang lên như giọng người. Cụ thể là đưa những nốt hoa mỹ, nốt hóa, nốt Blues, vibrato và glissando.

Khi thưởng thức Jazz, chúng ta sẽ luôn cảm thấy được sự mới mẻ, khác lạ về giai điệu, hòa thanh, tiết tấu cũng như cách thể hiện. Ở Jazz, giai điệu đa màu sắc, thể hiện sự tự do trong âm nhạc. Mỗi bài hát của mỗi nguwoif nghệ sĩ sẽ có màu sắc, dấu ấn riêng, không ai giống ai.

Tiết tấu nhạc jazz

Nhạc jazz có tiết tấu khác biệt hoàn toàn so với nhạc cổ điển. Chúng có tiết tấu nghịch phách, đảo phách, giật lại vô cùng chú trọng, đây chính là những điểm khác biệt giúp nhạc jazz không bị nhầm lẫn với bất cứ dòng nhạc nào.

Tiết tấu đặc thù của nhạc jazz: Tiết nhịp 2 phách trong hành khúc nhà binh sẽ được thay thế bằng nhịp 4 phách, nhận mạnh ở phách 2 4 trong ô nhịp.

Hoà thanh trong nhạc jazz

Hoà thành trong nhạc jazz sẽ tạo cấu trúc, giai điệu rõ ràng và bản nhạc có màu sắc riêng. Vòng hoà thanh của nhạc jazz phức tạp hơn rất nhiều so với quy luật cổ điển. Hợp âm được sử dụng đặc trưng nhất là tăng, giảm, hợp âm 7 và hợp âm thêm những âm ngoài hợp âm, ví dụ như âm 9, 11, 13.

Hòa thanh của nhạc Jazz sẽ được chuyển liên tiếp từ ô nhịp này sang ô nhịp khác cùng với những hòa thanh khác nhau. Chính vì thế, mỗi ô nhịp được coi là một hòa thành.

Loại hòa thanh kết đặc trưng của âm nhạc Jazz đó chính là bậc II, V và I. Trong khi đó hòa thanh kết truyền thống lại là IV, V và I. Đây chính là sự khác biệt vô cùng lớn của hòa thanh Jazz so với truyền thống.

Loại hòa thanh kết đặc trưng của âm nhạc Jazz đó chính là bậc II, V và I. Trong khi đó hòa thanh kết truyền thống lại là IV, V và I. Đây chính là sự khác biệt vô cùng lớn của hòa thanh Jazz so với truyền thống.

Các thể loại nhạc jazz là gì?

Nhạc jazz được chia thành nhiều nhánh khác nhau, về cơ bản chúng giữ nguyên kiểu thể hiện ngẫu hứng, chỉ khác nhau ở phong cách của từng thời kỳ lịch sử cũng như xu hướng phát triển của xã hội. Dưới đây chúng ta cùng điểm qua các thể loại nhạc jazz phổ biến nhất nhé.

Smooth Jazz

Đây là thể loại âm nhạc có độ mượt mà và êm ả. Chúng thường chú trọng tới sự du dương thư giãn cho người nghe, cuốn hút họ bằng sự dịu dàng uyển chuyển của những bước hoà âm sáng tạo. Chúng cho bạn khả năng ngân nga theo giai điệu hay vô tình hứng lên ứng tấu một khúc solo theo phần hòa âm. Nó chú trọng đến sự tự do trong cách nhấn nhịp, hơn là những đặc trưng về hòa âm nghịch của Jazz chính quy.

Au lang syne

Cool jazz

Đây là dòng nhạc được ra đời với nhu cầu thị trường hoá chúng khá gần gũi với các thể loại nhạc như Pop, Hawaian, Jamaican. Nhịp độ của Cool Jazz thường dễ nghe và tạo cảm giác thư giãn, ít dồn dập hơn các thể loại khác. Các bản phối nhạc coll jazz thường được xây dựng khá chỉnh chu.

Can’t take my eyes off you

Acid Jazz

Acid Jazz là dòng nhạc gần như Lounge. Chúng có tiết tấu nhanh, thôi thúc hơn sự kết hợp nhiều âm nhạc điện tử, đặc biệt là synthesizer. Acid lại chú trọng vào độ nhịp nhàng và phần phối điện tử hơn. Và có lẽ, bởi tính thôi thúc của mình, bạn có thể vô tình bắt gặp được Acid Jazz trong một… quảng cáo nào đó cũng nên.

FUNK JAZZ

Funk jazz mang nhịp độ và biến tấu đặc trung của jazz. Chúng giữ được âm thanh màu sắc khá điện tử, nhưng nét tiết tấu nhanh, chúng chú trọng tới tiếng Guitar và sự ngẫu hứng của nhịp gõ. Funk thường được ưu chuộng thể hiện bởi nhạc cụ Solo như Saxophone hơn là bởi ca sĩ. Nếu bạn thích nhạc cụ kèn, guitar, đây có lẽ là một Style lựa chọn phù hợp để bạn cover lại tác phẩm yêu thích của mình.

SWING JAZZ

Swing Jazz là thể loại được yêu thích và thịnh hành nhất. Chúng được sử dụng trong nhiều bộ phim đặc biệt nổi tiếng trong Tom and Jerry. Swing ra đời khoảng tầm thập niên 40s, với tiết tấu cực nhanh và đầy cảm hứng.

Những nhạc cụ chơi nhạc Jazz là gì?

Có thể kết hợp nhiều loại nhạc cụ để hoà tấu nên một bản nhạc jazz. Tuy nhiên 8 loại nhạc cụ dưới đây là phổ biến nhất thường được sử dụng để chơi nhạc jazz.

• Trống: Đây là một phần không thể thiếu trong các bản nhạc jazz, trống thường được sử dụng trống 4 hoặc trống 5.
• Guitar Bass: Gần như tất cả các ban nhạc jazz đều sử dụng bass đôi hoặc guitar bass.
• Đàn piano: Đàn piano keyboard là một trong những nhạc cụ không thể thiếu khi chơi nhạc jazz.
• Đàn Guitar : Guitar chỉ đứng sau keyboard là nhạc cụ hợp âm phổ biến nhất trong một dàn nhạc jazz.
• Kèn Trumpet: Ngay từ những ngày đầu ở New Orleans, các ban nhạc jazz đã có nghệ sĩ thổi kèn.
• Kèn Trombone: Mặc dù không có âm thanh lớn như kèn trumpet, nhưng kèn trombone đã trở thành nhạc cụ cố định trong các ban nhạc lớn jazz và các nhóm hòa tấu hiện đại.
• Kèn Saxophone: Khả năng nhanh như chớp của Saxophone và tương đối dễ chơi theo giai điệu khiến nó trở thành một nhạc cụ chính trong nhạc jazz.
• Giọng hát chính : So với các hình thức âm nhạc phổ biến khác, nhạc jazz ít phụ thuộc hơn vào giọng ca chính.

Các nghệ sĩ nổi tiếng của dòng nhạc jazz

• Louis Armstrong
• Johnny Hartman
• Frank Sinatra
• Ella Fitzgerald
•  Lena Horne
• Nat King Cole
•  Sarah Vaughan
• Dinah Washington
•  Nancy Wilson
•  Gregory Porter
•  The Hot Sardines
•  Esperanza Spalding
•  Robert Glasper
• Cécile McLorin Salvant
•  Melody Gardot
•  Mary Halvorson
•   Aaron Diehl
•  Tivon Pennicott
•  Jamison Ross
•  Kendrick Scott

Các bản nhạc jazz hay nhất mọi thời đại

• Beautiful Girls
• Diary Of Love
•  It’s Now Or Never
•  Lost In Paradise
•  Thinking About You
•  You Must Love Me
•  Tears Dry On Their Own
•  I’ve Got To See You Again
•  La Vie En Rose
•  Ain’t No Sunshine
•  You Know I’m No Good
• Rehab
• Shoot The Moon
• Nevermind Me
• The First Time Ever I Saw Your Face
• I’ve Got You Under My Skin
•  The Christmas Song
•  Gently As She Goes

Làm thế nào để nghe nhạc jazz hay nhất?

Bên cạnh việc lựa chọn cho mình những bản nhạc jazz hay thì cách tốt nhất để bạn có thể cảm nhận được trọn vẹn các bản nhạc chính là lựa chọn cho mình những thiết bị âm thanh chất lượng. Sự kết hợp hoàn hảo của loa karaoke, loa nghe nhạc với cục đẩy, vang số hoặc mixer sẽ mang tới cho bạn những âm thanh hay nhất.

Nếu như bạn chưa biết lựa chọn âm thanh như thế nào để nhạc nhạc cho hãy thì hãy liên hệ ngay cho chúng tôi qua số điện thoại 0982 655 355 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng nhất.

Trên đây là một số thông tin về nhạc jazz, hy vọng những thông tin này giúp bạn hiểu được nhạc jazz là gì, các thể loại nhạc jazz cũng như lựa chọn cho mình được những bản nhạc hay nhất. Nếu bạn cảm thấy bản nhạc nào của nhạc jazz hay nhất hãy để lại bình luận bên dưới nhé.  biết thêm thật nhiều thông tin bổ ích khác nữa nhé!

Duy Shinota

Là người kinh doanh trong lĩnh vực âm thanh hơn 15 năm qua ,tôi hiện là giám đốc tại Lạc Việt Audio -nhà phân phối thiết bị âm thanh số 1 Việt Nam.Chúng tôi chuyên cung cấp và setup các sản phẩm thiết bị và hệ thống âm thanh chuyên nghiệp có chất lượng tốt nhất cùng mức giá cạnh tranh hàng đầu tại thị trường trong nước