Nếu bạn là một người đam mê âm thanh hoặc có thể chỉ là có sở thích nghe nhạc, chắc hẳn đã từng được nghe đâu đó cụm từ “âm thanh vòm”. Tuy nhiên bạn lại chưa định nghĩa được chính xác “nó” là gì thì hãy cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!
Âm thanh vòm là gì ?
Âm thanh vòm (hay Surround Sound) có thể hiểu đơn giản là một hệ thống các loa được bố trí trong không gian xung quanh người nghe và có khả năng đem lại chất lượng âm thanh vô cùng sống động, chân thực khiến người nghe cảm thấy như mình đang hòa vào những thước phim, mang tới trải nghiệm âm thanh hoàn hảo nhất.
Ví dụ điển nhất đó chính là rạp chiếu phim. Khi bạn xem phim trong rạp, những âm thanh vang tới từ khắp hướng xung quanh chỗ ngồi theo từng hiệu ứng hình ảnh, khiến bạn như đang trực tiếp tham gia vào cảnh quay vậy.
Cơ chế hoạt động của âm thanh vòm là gì?
Âm thanh vòm là một công nghệ âm thanh được thiết kế để tạo ra một trải nghiệm nghe sống động, bao trùm từ mọi phía xung quanh người nghe. Cơ chế hoạt động của âm thanh vòm dựa trên việc phát ra âm thanh từ nhiều loa đặt ở các vị trí khác nhau xung quanh căn phòng. Các loa này phối hợp với nhau để tạo ra các hiệu ứng âm thanh phong phú, mang lại cảm giác như âm thanh đến từ nhiều hướng khác nhau.
- Phân chia kênh âm thanh: Trong hệ thống âm thanh vòm, tín hiệu âm thanh được chia thành nhiều kênh khác nhau. Mỗi kênh này sẽ đảm nhận việc phát ra âm thanh từ một vị trí cụ thể. Ví dụ, hệ thống âm thanh vòm 5.1 bao gồm sáu kênh: ba kênh trước (trái, trung tâm, phải), hai kênh sau (trái và phải), và một kênh siêu trầm (subwoofer) để tái tạo âm bass.
- Mã hóa và giải mã âm thanh: Để tạo ra âm thanh vòm, các tín hiệu âm thanh phải được mã hóa dưới dạng đa kênh. Quá trình mã hóa này thường được thực hiện trong quá trình sản xuất phim hoặc nhạc. Khi phát lại, tín hiệu được giải mã và gửi đến các loa phù hợp. Các định dạng mã hóa phổ biến bao gồm Dolby Digital, DTS, và Dolby Atmos.
- Tái tạo không gian âm thanh: Khi tín hiệu âm thanh được phát ra từ các loa, chúng tái tạo lại không gian âm thanh 3D. Người nghe sẽ cảm nhận được âm thanh đến từ các vị trí khác nhau xung quanh mình, tạo ra trải nghiệm âm thanh chân thực hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong các rạp chiếu phim, phòng khách hay hệ thống giải trí gia đình.
Hệ thống âm thanh vòm tích hợp những loại loa nào?
Một hệ thống âm thanh vòm thường tích hợp các loại loa sau:
- Loa trung tâm (Center Speaker): Đặt phía trước màn hình, loa này chịu trách nhiệm phát ra phần lớn âm thanh thoại và các hiệu ứng chính từ nội dung xem.
- Loa trái và phải (Left and Right Speakers): Đặt ở hai bên màn hình, các loa này phát ra các âm thanh nhạc và hiệu ứng âm thanh hỗ trợ.
- Loa siêu trầm (Subwoofer): Chuyên phát ra các âm trầm sâu và mạnh, tăng cường hiệu ứng âm thanh trong các cảnh hành động hay nhạc.
- Loa surround trái và phải (Left and Right Surround Speakers): Đặt phía sau hoặc hai bên người nghe, các loa này tái tạo âm thanh từ phía sau, tạo cảm giác không gian và môi trường xung quanh.
- Loa surround sau (Surround Back Speakers): Có trong hệ thống 7.1 hoặc cao hơn, đặt phía sau người nghe để tạo thêm chiều sâu cho âm thanh.
Ứng dụng của âm thanh vòm trong thực tế
Âm thanh vòm được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, mang lại trải nghiệm âm thanh chất lượng cao và sống động:
- Rạp chiếu phim: Đây là ứng dụng phổ biến nhất của âm thanh vòm. Các rạp chiếu phim sử dụng hệ thống âm thanh vòm để tạo ra trải nghiệm xem phim chân thực, giúp khán giả cảm nhận được âm thanh đến từ mọi hướng, làm tăng tính hấp dẫn của phim.
- Rạp hát gia đình: Nhiều gia đình lắp đặt hệ thống âm thanh vòm tại nhà để có thể thưởng thức các bộ phim, chương trình TV, và chơi game với chất lượng âm thanh tương tự như trong rạp chiếu phim.
- Gaming: Các trò chơi điện tử hiện đại thường hỗ trợ âm thanh vòm, giúp người chơi có thể xác định vị trí của đối thủ hoặc các sự kiện trong trò chơi một cách chính xác và nhanh chóng.
- Sự kiện trực tiếp: Các buổi hòa nhạc, sân vận động, và sự kiện trực tiếp thường sử dụng âm thanh vòm để cung cấp âm thanh rõ ràng và chi tiết cho toàn bộ khán giả.
- Ứng dụng chuyên nghiệp: Trong sản xuất phim ảnh, chương trình truyền hình, và âm nhạc, âm thanh vòm được sử dụng để chỉnh sửa và sản xuất các tác phẩm âm thanh chất lượng cao.
Với khả năng tái tạo âm thanh từ nhiều hướng khác nhau, âm thanh vòm đã trở thành một phần không thể thiếu trong việc nâng cao trải nghiệm nghe và xem trong nhiều lĩnh vực.
Cách tạo ra hệ thống âm thanh vòm
Để tạo ra âm thành về cơ bản là không quá khó, tuy nhiên nó lại đòi hỏi người sử dụng phải có kinh nghiệm về loa, cách bố trí loa và chịu đầu tư.
Ngay chính diện người nghe bạn cần đặt một loa chính dùng để phát các lời thoại diễn viên trong phim, tiếp đó là hai bên màn hình chính cần hai bộ loa trái và phải có tác dụng mô phỏng nền nhạc hoặc một số lời thoại đặc biệt. Điều quyết định tới hiệu ứng âm thanh vòm chính là hai loa bao quanh 2 bên và 1 loa phía sau người nghe. Bộ loa phía sau thường là loa âm trầm có tác dụng mô tả những âm thanh có độ trầm cao trong phim và nhạc.
Để đảm bảo âm thanh được phân chia tới tới đúng từng loa thì một điều quan trọng bạn cần chú ý chính là mỗi loa đều cần phải có những kênh riêng biệt, đó chính là tín hiệu riêng hoặc kênh ma trận. Chỉ có như vậy mới không xảy ra hiện tượng âm thanh bị phát lộn xộn.
Để khắc phục trường hợp đó thì hiện nay khi sử dụng loa trong hệ thống âm thanh, mọi người sẽ chú ý tới các chỉ số của hệ thống loa như 7.1, 2.0, 5.1, … Chữ số đầu tiên chính ám chỉ số kênh độc lập, toàn dải và loa được trang bị. Các loa hiện nay chủ yếu sở hữu đáp ứng tần số trong khoảng 20Hz – 20.000Hz.
Những định dạng của hệ thống âm thanh vòm
Hệ thống âm thanh vòm (surround sound) có nhiều định dạng khác nhau, phổ biến nhất là:
- 5.1: Đây là hệ thống âm thanh vòm tiêu chuẩn với 5 kênh (trái, phải, trung tâm, trái sau, phải sau) và 1 kênh siêu trầm (subwoofer). Định dạng này thường được sử dụng trong các hệ thống rạp hát gia đình và trong hầu hết các DVD và Blu-ray.
- 7.1: Định dạng này mở rộng từ 5.1 với thêm hai loa phía sau (rear surround). Nó cung cấp âm thanh phong phú và chi tiết hơn, phù hợp cho các phòng chiếu phim gia đình lớn hơn.
- Dolby Atmos: Đây là một định dạng âm thanh vòm tiên tiến cho phép âm thanh di chuyển trong không gian ba chiều. Nó thêm các kênh trên cao, tạo ra một trải nghiệm âm thanh phong phú và bao trùm hơn.
- DTS : Định dạng này tương tự như Dolby Atmos, cung cấp âm thanh 3D và cho phép điều chỉnh từng loa riêng lẻ để tạo ra âm thanh tự nhiên và chi tiết
- Auro-3D: Một định dạng âm thanh ba chiều khác, bổ sung thêm các lớp âm thanh trên và dưới để tạo ra không gian âm thanh toàn diện hơn.
Ưu, nhược điểm của âm thanh vòm
Là một trong những giải pháp được yêu thích nhất hiện nay, âm thanh vòm đem đến rất nhiều lợi ích cho người sử dụng, mặc dù vẫn còn vài nhược điểm nhưng nhìn chung chúng đã và đang nhận được rất nhiều yêu thích từ người tiêu dùng.
Ưu điểm của âm thanh vòm là gì?
Âm thanh vòm không chỉ đơn thuần là một phương tiện để nghe nhạc hay xem phim, mà nó còn mang đến nhiều ưu điểm vượt trội làm tăng cường trải nghiệm giải trí của người dùng.
- Trải nghiệm chân thực và sống động: Âm thanh vòm tạo ra một không gian âm thanh bao quanh người nghe, làm cho các bộ phim, trò chơi và chương trình truyền hình trở nên sống động hơn. Âm thanh đến từ nhiều hướng khác nhau giúp tái tạo lại môi trường âm thanh chân thực, đưa người nghe vào trung tâm của hành động.
- Phân tách âm thanh rõ ràng: Với nhiều kênh âm thanh, hệ thống âm thanh vòm có khả năng phân tách âm thanh một cách rõ ràng và chi tiết. Điều này cho phép người nghe dễ dàng nhận biết được các nguồn âm thanh khác nhau trong không gian, từ tiếng bước chân phía sau, tiếng gió thổi bên trái, đến tiếng chim hót trên đầu.
- Chất lượng âm thanh cao: Các hệ thống âm thanh vòm hiện đại như Dolby Atmos và DTS cung cấp âm thanh chất lượng cao với độ phân giải chi tiết. Âm thanh được tái tạo một cách chính xác và phong phú, mang đến trải nghiệm nghe tuyệt vời cho cả âm nhạc và phim ảnh
- Cảm giác bao quanh tuyệt vời: Âm thanh vòm tạo ra cảm giác âm thanh bao quanh, giúp người nghe cảm thấy âm thanh đến từ mọi hướng, từ phía trước, phía sau, hai bên và từ trên cao. Điều này làm tăng thêm sự hấp dẫn và kích thích cho các cảnh phim hành động, các buổi hòa nhạc sống động hoặc các trò chơi video.
- Tùy chỉnh linh hoạt: Nhiều hệ thống âm thanh vòm hiện nay cho phép người dùng tùy chỉnh các thiết lập âm thanh theo sở thích cá nhân, từ việc điều chỉnh âm lượng, cân bằng các kênh âm thanh đến việc thay đổi hiệu ứng âm thanh.
Nhược điểm của âm thanh vòm là gì?
Bên cạnh những ưu điểm, âm thanh vòm cũng có một số nhược điểm:
- Thiết lập một hệ thống âm thanh vòm chất lượng cao có thể tốn kém, từ việc mua sắm loa, ampli, đến việc lắp đặt và cấu hình.
- Lắp đặt hệ thống âm thanh vòm đòi hỏi sự chính xác và kỹ thuật, từ việc đặt loa đúng vị trí đến việc cấu hình thiết bị sao cho phù hợp với không gian phòng.
- Âm thanh vòm yêu cầu không gian đủ lớn và bố trí hợp lý để phát huy tối đa hiệu quả. Trong các không gian nhỏ hẹp hoặc không có cấu trúc phù hợp, hệ thống âm thanh vòm có thể không hoạt động tốt như mong đợi.
- Để sử dụng âm thanh vòm hiệu quả, cần có các nguồn phát tương thích (như Blu-ray, streaming services hỗ trợ Dolby Atmos) và các thiết bị phát đáp ứng (như TV, máy chiếu, receiver).
Có cách khác thay thế âm thanh vòm không?
Trên thị trường các thiết bị âm thanh hiện nay, bạn dễ dàng bắt gặp vô số quảng cáo rất bắt tai như loa thế hệ mới có thể tạo ra âm thanh vòm chỉ với một loa, liệu điều đó có thực sự đúng ?
Thực ra “âm thanh vòm” mà các hãng quảng cáo rầm rộ ở đây chỉ là hiệu ứng âm thanh Stereo được tăng công suất lớn hơn và được phát ra từ nhiều trình điều khiển tích hợp thêm vào trong thanh loa đó. Điều này thực sự đúng với các mặt hàng loa “vòm” giá rẻ hiện nay.
Nếu tinh ý hơn một chút, người nghe có thể dễ dàng nhận ra ở một bộ loa thanh thông thường vốn chỉ là một hệ thống loa Stereo, không hơn. Chúng thậm chí không có khả năng giả lập cảm giác của âm thanh vòm mà chỉ cải thiện cất lượng nhờ mức công suất được cải thiện hơn so với loa mặc định trên TV.
Có thể ở một số loa hiện đại đã được trang bị chế độ giả lập âm thanh vòm giữa không gian hai kênh trái phải ở phần mềm điều khiển, các nhà sản xuất đã khéo léo điều chỉnh tần số và thời gian phát ra của từng kênh và tái hiện được phần nào cảm giác âm thanh vòm khá tốt. Nhưng thực chất bạn vẫn chỉ đang sử dụng 2 kênh âm thanh ngay phía trước mặt bạn mà thôi.
Phân loại hệ thống âm thanh vòm thường gặp
Các hệ thống âm thanh vòm phổ biến trên thị trường hiện nay được phân loại dựa trên số lượng loa và kênh âm thanh. Dưới đây là các loại hệ thống âm thanh vòm thường gặp:
- Hệ thống 2.1
Hệ thống 2.1 bao gồm hai loa vệ tinh (trái và phải) và một loa siêu trầm (subwoofer). Đây là hệ thống cơ bản nhất, thường được sử dụng trong các hệ thống giải trí gia đình đơn giản hoặc các bộ loa vi tính. Hệ thống này tạo ra âm thanh stereo với hiệu ứng bass mạnh mẽ từ loa siêu trầm.
- Hệ thống 5.1
Hệ thống 5.1 là loại hệ thống âm thanh vòm phổ biến nhất, bao gồm sáu kênh âm thanh:
- Ba loa trước (trái, trung tâm, phải): Tạo ra âm thanh chính và lời thoại.
- Hai loa vòm (trái và phải): Đặt ở hai bên hoặc phía sau người nghe, tạo ra hiệu ứng âm thanh bao quanh.
- Một loa siêu trầm (subwoofer): Tái tạo âm bass.
Hệ thống 5.1 thường được sử dụng trong các rạp chiếu phim gia đình, phòng khách hoặc các hệ thống giải trí đa phương tiện.
- Hệ thống 7.1
Hệ thống 7.1 mở rộng từ hệ thống 5.1 với thêm hai loa vòm phía sau, tổng cộng tám kênh âm thanh:
- Ba loa trước (trái, trung tâm, phải)
- Hai loa vòm bên (trái và phải)
- Hai loa vòm phía sau (trái và phải): Tăng cường hiệu ứng âm thanh phía sau.
- Một loa siêu trầm (subwoofer)
Hệ thống này mang lại trải nghiệm âm thanh 3D phong phú hơn, thường được sử dụng trong các hệ thống giải trí gia đình cao cấp hoặc phòng nghe nhạc chuyên nghiệp.
- Hệ thống 9.1
Hệ thống 9.1 là sự mở rộng của hệ thống 7.1 với thêm hai loa trần, tổng cộng mười kênh âm thanh:
- Ba loa trước (trái, trung tâm, phải)
- Hai loa vòm bên (trái và phải)
- Hai loa vòm phía sau (trái và phải)
- Hai loa trần (trái và phải): Tạo ra hiệu ứng âm thanh từ phía trên.
- Một loa siêu trầm (subwoofer)
Hệ thống 9.1 cung cấp trải nghiệm âm thanh ba chiều toàn diện hơn, phù hợp cho các rạp chiếu phim tại gia và các phòng nghe nhạc cao cấp.
- Hệ thống Dolby Atmos
Hệ thống Dolby Atmos là công nghệ âm thanh tiên tiến nhất hiện nay, cho phép âm thanh được định vị và di chuyển trong không gian ba chiều, bao gồm cả phía trên người nghe. Hệ thống này không chỉ dựa trên số lượng loa cụ thể mà còn sử dụng loa trần hoặc loa có khả năng phản xạ âm thanh từ trần để tạo ra hiệu ứng âm thanh 3D.
Các thành phần cơ bản của âm thanh vòm có thể là hệ thống 5.1.2, 7.1.2, hoặc 7.1.4, với số lượng loa trần hoặc loa phản xạ bổ sung để tạo ra âm thanh từ phía trên.
Dolby Atmos mang lại trải nghiệm âm thanh chân thực và sống động nhất, thường được sử dụng trong các rạp chiếu phim cao cấp và hệ thống giải trí gia đình hiện đại.
Lạc Việt Audio – Cung cấp giải pháp âm thanh vòm chất lượng cao
Trên đây là tất cả các kiến thức để giải đáp cho vấn đề âm thanh vòm là gì? và một số khía cạnh của chủ thế mà Lạc Việt Audio cung cấp, hi vọng chúng là những thông tin thực sự hữu ích với quý khách hàng.
Chúng tôi với nhiều năm kinh nghiệm hoạt động trong ngành rất tự tin về sản phẩm và dịch vụ của mình, vậy nên nếu có bất kỳ nhu cầu gì hãy liên hệ trực tiếp đến chúng tôi qua hotline 0982.655.355 để tìm kiếm sự hỗ trợ từ đội ngũ chuyên viên kỹ thuật thâm niên, dày dặn kinh nghiệm.
Là người kinh doanh trong lĩnh vực âm thanh hơn 15 năm qua ,tôi hiện là giám đốc tại Lạc Việt Audio -nhà phân phối thiết bị âm thanh số 1 Việt Nam.Chúng tôi chuyên cung cấp và setup các sản phẩm thiết bị và hệ thống âm thanh chuyên nghiệp có chất lượng tốt nhất cùng mức giá cạnh tranh hàng đầu tại thị trường trong nước
