Nếu là người từng chơi âm thanh hoặc chỉ cần biết qua về âm thanh hẳn bản bạn chắc chắn sẽ nghe được những câu như: treble này hay thế? Bass này hay thế? Vậy chính xác treble là gì? Có những loại treble nào chúng ta thường gặp? Tất cả mọi vấn đề về treble trong âm thanh chúng ta đều sẽ cùng nhau giải quyết trong bài viết này nhé!
Treble là gì?
Treble (tiếng việt có người đọc là chép) nói về những dải âm thanh có tần số cao. Thường từ 7kHz trở lên. Hiểu sâu 1 chút, thì âm thanh mà tai con người nghe được sẽ từ 20Hz – 20kHz (đấy là lý thuyết còn thực tế trung bình con người chỉ nghe được từ 35Hz đến 17kHz một số người đặc biệt mới có thể nghe đủ được dải từ 20Hz – 20kHz). Dải tần số từ 20Hz – 20kHz nó sẽ được chia làm 3 khoảng khác nhau và được đặt tên riêng biệt bao gồm:
- Tiếng bass: 20Hz – 200Hz
- Tiếng mid (viết tắt của từ middle) nghĩa là ở giữa: 201Hz – 7kHz
- Tiếng trelbe: 7001Hz – 20kHz
Như vậy bạn đã hình dung và mường tượng ra sơ bộ về treble là gì trong âm thanh rồi đúng không nào? Các bạn có thể xem sơ bộ hình dưới đây để hiểu thêm:
Về lý thuyết là âm thanh khi dưới 20kHz và trên 20kHz thì con người không nghe được nữa nhưng vẫn cảm nhận được. Ví dụ với tiếng bass thấp nó sẽ tạo cảm giác hồi hộp cho người nghe nên những đoạn hành động trong phim thường dùng rất nhiều bass. Hoặc tiếng treble sẽ tạo cảm giác tươi vui nên trong phim tình cảm thường được sử dụng nhiều. Vì thế, nhiều nhà sản xuất đã chế tạo ra các dòng loa có thể phát đến tần số rất cao > 30kHz để tăng độ phiêu cho những thính giả khó tính. Loại này thường gặp nhất là các loại loa array.
Thí nghiệm vui: Các bạn hãy thử nghe video này xem thực tế bạn nghe được âm thanh trong khoảng từ bao nhiêu Hz đến bao nhiêu Hz nhé. Mình là từ 40Hz đến 18.500Hz là không nghe được nữa rồi. Để lại comment xem bạn nghe được bao nhiêu nhé!
Thí nghiệm vui về loa treble: Test dải tần mà tai bạn nghe được
Những ví dụ về tiếng treble thực tế nhất
Có rất nhiều thứ thực tế trong cuộc sống chúng ta đã nghe rồi nhưng sẽ không nhận ra đó là tiếng treble. Có thể ví dụ như:
- Tiếng 2 đồ vật kim loạt, sắt thép va vào nhau đây là tiếng treble hay gặp nhất
- Đa số giọng nói con gái mà thanh thanh đều nằm ở dải treble
- Tiếng chim kêu đa số là nằm trong dải âm tress.
- Tiếng ca sĩ ngân ở những nốt cao cũng là tiếng treble đó
Đây là những ví dụ thực tế nhất để các bạn hình dung ra tiếng treble là gì, trước khi chúng ta đi vào các phần tiếp theo chuyên sâu hơn về nó.
Tác dụng của âm treble trong dàn âm thanh
Như chúng ta đã biết, loa treble phát ra những âm thanh cao tần, nó kết hợp cũng những dải âm ở tần số bass và middle tạo ra tổng thể một bài hát hài hòa nhất cả về âm sắc lẫn âm lượng bài hát. Một bài hát hay là một bài hát có tiếng treble sáng nhưng không được chói, sạch nhưng vẫn toát lên sự thanh mảnh của tiếng treble. Trong dàn loa, loa treble là những âm cuối, phát ra âm thanh tần số lớn nên có tác dụng nhằm làm tăng độ phiêu cho các thính giả khó tính, chính vì thế, bản nhạc bằng loa có “thoát” hay không là phụ thuộc khá nhiều vào loa treble này. Về cơ bản thì, việc bật treble lên cao sẽ giúp bài hát nghe sáng hơn và chi tiết hơn.
Cách chỉnh tiếng treble trong dàn karaoke hay
Việc điều chỉnh âm treble hay thường phụ thuộc nhiều vào các thiết bị mà bạn đang sử dụng như: Amply hay bàn mixer… Vậy thế nào là âm treble hay?
Âm treble hay là âm thanh có độ chi tiết, sáng tiếng, sắc bén từ 1 nguồn âm. Để dàn karaoke có âm treble hay không những phụ thuộc vào thiết bị trộn âm, xử lý âm thanh mà còn phụ thuộc vào loa mà bạn sử dụng hay phụ thuộc vào cách bạn “thẩm âm”, đánh giá âm thanh. Tiếng treble hay phải cân đối hài hòa vs tiếng bass và mid, nó không được quá vượt trội sẽ gây ra chói tai.
- Thuật ngữ phổ biến khi ta nghe và mô tả âm treble hay: trong,sáng, mượt, ngọt, êm, mịn, nhẹ, dịu .. 1 số người cảm nhận rằng khi treble quá mượt thì sẽ cho ta cảm giác ướt át, ủy mị( tức là yếu đuối), nhưng với quan điểm của cá nhân tôi đó mới là âm treble đỉnh cao, 1 thứ gì đó gọi là ” Phiêu ” . Một âm tần cao biểu diễn mượt mà đến mức yếu đuối đó mới là chất riêng !
- Thuật ngữ phổ biến khi ta nghe và mô tả âm treble dở: chói, khô, cứng.
Âm treble được phát ra bằng cách nào?
Những cái bên trên là giải thích về âm treble một cách tổng quan, còn về mặt vật lý, đặc biệt là về âm thanh để phát ra tiếng treble thì bắt buộc phải dùng loa treble, hoặc có người còn gọi là loa tweeter. Vậy đến đây chúng ta lại phải phân tích thêm phần rất quan trọng về loa treble. Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!
Loa treble là gì?
Loa Treble hay còn được gọi là loa Tweeter. Đây chính là bộ phận không thể thiếu của bất cứ một sản phẩm loa karaoke nào . Loa Treble thường được đặt ở phần trên cùng thùng của vỏ thùng loa có chức năng tái tạo những dải âm thanh cao như bên trên mình vừa phân tích.
Trên lý thuyết thì loa treble có thể tái tạo âm thanh trong đến tầm dải tần số 23kHz, nhưng điều đó còn phụ thuộc vào chất lượng Nam Châm, gân loa, màng loa và công nghệ chết tạo loa. Vào cuối thế kỷ 20, nhưng công nghệ sản xuất loa treble có bước tiến đột phá và nhanh chóng phổ biến trên thị trường. Đồng thời, với công nghệ hiện đại cùng với nguyên liệu cao co thì loa treble ngày càng được cải tiến xa hơn và được khá nhiều người đón nhận. Loa treble loại tốt buộc phải dùng từ NEO các bạn nhé!
- Về cầu tạo của treble loa bạn xem tại đây.
- Về 3 kiểu treble loa thường gặp thì bạn xem tại đây.
Nguyên nhân gây cháy treble loa và cách khắc phục
Loa treble vì dao động rất nhanh nên khả năng tản nhiệt nó sẽ bị kém => sinh ra dễ cháy. Chính vì vậy Lạc Việt audio sẽ giới thiệu đến các bạn nguyên nhân và cách khắc phục cụ thể và triệt để nhé!
Amply chỉnh chưa chuẩn xác
Loa treble khá nhạy cảm, việc cháy loa Treble có phần liên quan tới amply do amply vặn quá công suất. Chính vì vậy, 1 dàn karaoke nói riêng hay dàm âm thanh nói chung hoạt động tốt cần có tính liên kết chặt chẽ của các thiết bị âm thanh với nhau. Việc bạn chỉnh amply karaoke chưa đúng là nguyên nhân đầu tiên và thường gặp nhất dẫn đến loa treble bị cháy, hoặc có thể là loa bass cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Theo nguyên tác chỉnh amply, cầm núm HI của vùng master, music hay vùng micro và echo không nên chỉnh quả 12 giờ. Nếu chỉnh cao thì loa trelbe thương xuyên nhận tín hiệu đầu vào lớn, nếu kéo dài quá lâu thì loa treble bị cháy và hay gặp nhất nếu cầm micro thì thường sẽ bị hú, rít
Tiếng nổ/âm thanh lớn đột ngột.
Để bộ loa được bền thì bạn nên thực hành theo nguyên tắc khởi động bộ dàn karaoke gia đình: Bật từ trên xuống và tắt từ dưới lên (Mở cục đẩy công suất cuối cùng và tắt cục đẩy đầu tiên). Theo lý thuyết là vậy nhưng thực tế, bạn chỉ cần vặn nhỏ cục đẩy hoặc amply là xong, các cái khác không cần quan tâm nữa.
Tại sao cần làm vậy? Vì loa treble truyền các dải âm có tần số cao, khi bạn khởi động dàn âm thanh gây ra những tiếng nổ đột ngột sẽ ảnh hưởng nhiều tới tuổi thọ của loa.
Một điều nữa là bạn nên hạn chế tiếng hú rít, tiếng hú càng nhiều loa sẽ càng bị hư hại. Theo các nghiên cứu thì 1 tiếng hú ở loa 5s có tần số dao động gấp 10 những tiếng động lớn. Tiếng hú sẽ sinh nhiệt ở dây loa và không kịp thoát ra môi trường gây cháy loa.
Bố trí loa karaoke không hợp lý.
Thường thì loa nếu người không biết chơi sẽ bố trí theo kiểu “đẹp mắt” là chính chứ không cần quan tâm đến công dụng và hiệu quả của việc đặt loa. Tuy nhiên, bố trí loa cũng cần hợp lý theo nguyên tắc riêng, bạn cần quan tâm đến khoảng cách giữa các loa, khoảng cách đứng hát gần khiến âm thanh của loa lại lọt vào micro không dây gây cộng hưởng âm dẫn đến tiếng hú rít. Vì thế khi hát karaoke bạn tuyệt đối không được mic về phía loa nhé!
➣ Xem ngay:
Amply không đủ công suất đánh khi thêm nhiều loa.
Bạn cảm thấy dàn karaoke của mình không đủ độ, chưa khỏe, nghe chưa đã tai lên mua thêm loa về bố trí thêm, trong khi đó công suất của amply chỉ đủ đánh 1 cặp loa và bạn lại không biết( hoặc không chịu) đầu tư một chiếc amply mới, bạn đấu thêm 1 cặp nữa thì âm thanh ra sẽ không đủ, không tròn đầy và đuối. Điều này khiến âm thanh không được hay và ảnh hưởng nhiều đến loa treble. Chính vì vậy để bảo vệ treble loa tốt nhất bạn nên tính đủ công suất của loa và amply sao cho phù hợp.
Là người kinh doanh trong lĩnh vực âm thanh hơn 15 năm qua ,tôi hiện là giám đốc tại Lạc Việt Audio -nhà phân phối thiết bị âm thanh số 1 Việt Nam.Chúng tôi chuyên cung cấp và setup các sản phẩm thiết bị và hệ thống âm thanh chuyên nghiệp có chất lượng tốt nhất cùng mức giá cạnh tranh hàng đầu tại thị trường trong nước
